Toplumsal Cinsiyet Rollerinin Baba Bebek Bağlanması Üzerine Etkilerinin İncelenmesi

¹Dilan Çalışıcı Ankara Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Ebelik Ana Bilim Dalı

²Arzu Kul Uçtu Sağlık Bilimleri Üniversitesi Gülhane Sağlık Bilimleri Enstitüsü Ebelik Ana Bilim Dalı

³Nazan Karahan Sağlık Bilimleri Üniversitesi Gülhane Sağlık Bilimleri Enstitüsü Ebelik Ana Bilim Dalı

Giriş-Amaç: Babaların geleneksel veya çağdaş rol kazanımları bebekleri ile bağlanma stillerini etkilemektedir. Geleneksel veya çağdaş rol kazanımlarının, toplumsal cinsiyet rollerine karşı geliştirilen tutum sayesinde geliştiği ifade edilmektedir. Baba bebek bağlanması birçok faktörden etkilenmekte olduğunu bildiren çalışmalar bulunmasına karşın, Türk toplumunda toplumsal cinsiyet rol tutumlarının baba-bebek bağlanması üzerine etkilerini inceleyen çalışmalar nispeten azdır. Çalışmamız, doğum sonu 0-6 ay bebeğe sahip babaların toplumsal cinsiyet rol tutumlarının baba-bebek bağlanması üzerine etkilerini incelemek amacıyla gerçekleştirilmiştir.

Gereç-Yöntem: Araştırma tanımlayıcı türde, 31 Eylül 2021-31 Eylül 2022 tarihleri arasında 0-6 ay bebeği bulunan babalar ile online olarak kartopu yöntemi kullanılarak, 0-6 ay bebeği bulunan 305 baba ile gerçekleştirilmiştir. Veriler “Tanıtıcı Bilgi Formu”, “Toplumsal Cinsiyet Rolleri Tutum Ölçeği (TCRÖ)” ve “Baba Bebek Bağlanma Ölçeği (BBBÖ)” kullanılarak toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesi SPSS 20.0 paket program kullanılarak gerçekleştirilmiştir.

Bulgular: Araştırmaya katılan babaların yaş ortalaması 35.91±5.91, %41.3’nün üniversite mezunu, %97.4’nün gelir getiren bir işte çalıştığı, %87.9’nun il merkezinde yaşadığı ve 5.94±3.92 yıldır evli olduğu belirlenmiştir. Katılımcıların %58.0’nın eşinin doğum şeklinin sezaryen olduğu, %92.1’nin gebeliği istediği, %84.3’nün gebeliği planlayarak gerçekleştirdiği, %72.8’nin eşinin doğum sırasında herhangi bir sorun yaşamadığı, %58.0’nın bebeğinin anne sütü aldığı ve %81.6’nın eşinin emzirme ile ilgili sorun yaşamadığı saptanmıştır. Babaların TCRÖ puan ortalamasının 53.40±8.69 (15-69) ve BBBÖ toplam puan ortalamasının 81.06±8.71 (49-91) olduğu sonucuna ulaşılmıştır. TCRÖ ve BBBÖ puan ortalamaları arasındaki farkın istatistiksel olarak anlamlı ilişki olmadığı (r: 0.60; p>.05) belirlenmiştir.

Sonuç: Araştırmaya katılan babaların toplumsal cinsiyet rollerine yönelik orta düzeyde eşitlikçi tutuma sahip olduğu, baba-bebek bağlanmasının yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Toplumsal cinsiyet rollerinin baba bebek bağlanma düzeyleri üzerinde etkili olmadığı belirlenmiştir. Baba bebek bağlanmasını etkileyecek toplumsal faktörlere yönelik farklı yönlerin ele alındığı çalışma sonuçlarına ihtiyaç duyulmaktadır.

Anahtar Kelimeler; bağlanma, baba, bebek, toplumsal cinsiyet