PETR SHAFIROV AND RUSSIAN STRATEGIC CULTURE


Creative Commons License

Gafarov O.

Rusya Araştırmaları Dergisi (RUSAD), cilt.13, ss.219-236, 2025 (Hakemli Dergi)

Özet

Bu çalışma, tarihsel, yasal ve kültürel yapıları analiz ederek Rusya’nın stratejik kültürünün dış politikasını şekillendirmedeki rolünü incelemektedir. “Soydaşlık”, ‘halk’ ve ‘adil savaş’ gibi anahtar kavramlara odaklanan bu çalışma, bu unsurların Rusya’nın emperyal kimliğinin ve jeopolitik hedeflerinin sürekliliğini nasıl şekillendirdiğini göstermektedir. Bunu da Rusya’nın ilk uluslararası hukukçusu ve devlet adamı olan Baron Petr Shafirov’un çalışmaları üzerinden yapıyor. Rusya’nın stratejik kültürünün gelişiminde temel bir metin olarak Şafirov tarafından 1717’de yazılan “İsveç ve Rusya Arasındaki Savaşın Haklı Sebepleri Üzerine Bir Çalışma” ya odaklanmaktadır. Zira Shafirov, Rusya’nın I. Petro dönemindeki imparatorluk iddiasını ifade eden kavramsal bir çerçeve inşa ederek Rus geçmişini ve dönemin düşüncesini bir araya getirmektedir. Bu metin bize Rus bürokrasisinin Avrupa uluslararası hukuk literatüründeki kavramları nasıl algıladığını ve yorumladığını da anlatmaktadır. Aynı şekilde Shafirov’un Rusya’nın dış ve yayılmacı politikasındaki eylemlerini meşrulaştırmak için “soydaşlık”, “halk” ve “haklı savaş” kavramlarını temel alarak inşa etmesi, tarihsel olarak nasıl inşa edildiğini ve hatta günümüze kadar nasıl devam ettiğini göstermektedir. Shafirov’un bir uluslararası hukuk ve diplomasi tarihi niteliğinde olan eseri, stratejik kültürün inşasında köşe taşlarından biridir. Bu yüzden yorumsamacı yöntem kullanılarak analiz edilmeyi ve yorumlanmayı gerektirir. Böylelikle bu çalışmada öncelikle stratejik kültür kavramı açıklanacak ve ardından Rusya’nın dış politikasındaki mantığı ve işleyişi tartışılacaktır. Ardından Shahirov’un çalışması bu bağlamda analiz edilecektir.