Psikiyatrik sorunlara ve psikiyatri pratiğine ilişkin etik duyarlılık örneklerini Dünya Psikiyatri Birliği’nin bildirgelerinde,ulusal hekim birliklerinin etik kodlarında ve uzmanlık derneklerinin konuya ilişkin metinlerinde görmek mümkündür. Bu bağlamdaTürkiye Psikiyatri Derneği’nin ilke olarak benimsediği, “bilim, etik, dayanışma” söylemini ve 2002 yılında kapsamlı bir biçimdeortaya koyduğu “Ruh Hekimliği (Psikiyatri) Meslek Etiği Kuralları”nı görmek mümkündür. Bu çalışmada ülkemizin iç hukukunubiyoetik bağlamında “İnsan Hakları ve Biyotıp Sözleşmesi” ile etkilemiş olan Avrupa Konseyi’nin Biyoetik Komitesi’ninpsikiyatriye ilişkin ek protokol çalışmalarının ortaya konulması ve tartışılması amaçlanmıştır. Protokol çalışmaları BiyoetikKomitesi tarafından yürütülmektedir. Süreç, hasta ve yakınlarının, hekimlerin ve ilgili diğer sağlık çalışanları ile insan haklarıderneklerinin görüşlerinin alınarak ek protokol oluşturulması için organize edilmiştir. Ayrıca kamuoyu görüşlerinin alınması daönemsenmektedir. Protokolün üzerinde durduğu öncelikli konuların başında ülkelerin yasal düzenlemelerinde boşluklar olduğugörülen istem dışı yatış ve tedavi konusu yer almaktadır. Taslak protokolde istem dışı yatış ve tedavi kavramlarının, bunlara konuolan kişilerin durumunun, istem dışı yatış sürecinde değerlendirici olarak psikiyatristler ve yetkinlikleri konularının ayrıntılı şekildeele alındığı görülmektedir. Ülkemizde henüz yasalaşmamış olsa da Türkiye Psikiyatri Derneği’nin önemli düzeyde katkı sunduğu“Ruh Sağlığı Yasası Taslağı” ile “Ruh Hekimliği (Psikiyatri) Meslek Etiği Kuralları” içerisinde konunun ayrıntılı biçimde yer almışolduğu dikkate değerdir.
Examples for Ethical sensitivity in the psychiatric problems and psychiatric practice can be found in the declarations of the World Psychiatric Association, ethical codes of national physician associations, and expert associations’ texts about the issue. It is possible to conceive the practices of the Psychiatric Association of Turkey such as issuing “Psychiatry Rules of Occupational Ethics” in 2002 and accepting “science, ethics, solidarity” discourse as a principle within this context. This study aimed to present and discuss the Council of Europe Committee on Bioethis’s additional protocol for psychiatry studies that influenced the internal law of our country with the “Convention on Human Rights and Biomedicine” within the context of bioethics. Protocol studies are carried out by the Committee on Bioethics. The process is organized to establish an Additional Protocol by taking the opinions of patients and relatives, physicians, other healthcare professionals, and human rights associations. Opinions of the public about the issue are also deemed important. Involuntary placement and treatment, about which there are legal gaps, is the leading important issue on which the protocol focused.In the draft protocol, involuntary placement and treatment concepts, the status of persons subject to these concepts, psychiatrists and competencies as evaluators during involuntary hospitalization are addressed elaborately. Although it has not yet been legalized in Turkey, it is worth noting the issue addressed in “Mental Health Act Draft” and “Rules of Occupational Ethics of Psychiatry” to which the Psychiatric Association of Turkey contributed to significantly.
