Haksız Rekabet Perspektifinden Avrupa Birliği Hukukunda Planlı Eskitme ile Mücadelede Yeni Gelişmeler

Şit Imamoğlu B.

BANKA VE TICARET HUKUKU DERGISI, cilt.38, sa.3, ss.437-460, 2022 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 38 Sayı: 3
  • Basım Tarihi: 2022
  • Dergi Adı: BANKA VE TICARET HUKUKU DERGISI
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Academic Search Premier, HeinOnline-Law Journal Library
  • Sayfa Sayıları: ss.437-460
  • Ankara Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Avrupa Birliği Komisyonu tarafından Kasım 2020’de açıklanan Yeni Tüketici Ajandası ile yapılması öngörülen bir dizi düzenleme arasında planlı eskitme ile mücadele amacına yönelik çeşitli önlemler alınması da yer alıyordu. Komisyon’un 30 Mart 2022 tarihinde kamuoyuna açıkladığı teklif, planlı eskitme ile ilgili olarak haksız ticarî uygulamalara, tüketici haklarına ve ekotasarım hukukuna ilişkin düzenlemelerde değişiklik önerilerinden oluşmaktadır. Çalışmada bu önerilerden Haksız Ticarî Uygulamalar Direktifi ile Tüketici Hakları Direktifi’nde yapılması teklif edilenler üzerinde durulmaktadır. Bu çerçevede, yapılması önerilen temel değişikliğin, tüketicinin bilgi alma hakkının kapsamına, ürünün dayanıklılık ve onarılabilirliğine ilişkin açıklamaların da dahil edilmesi şeklinde belirdiği görülmektedir. Buna karşılık, bizatihi planlı eskitmenin haksız ticarî uygulamalar arasında sayılması yerine, ürünlerde planlı eskitme uygulandığına ilişkin bilginin satış anında verilmemesi veya bu hususun gizlenmesi per-se yasaklar arasına alınmıştır. Teklif kamuoyuna açıklanmadan önce, Aralık 2021’de yayımlanan Haksız Ticarî Uygulamalar Direktifi’nin Uygulama ve Yorum Kılavuzu’nda da planlı eskitmenin ne şekilde ele alınabileceğine ilişkin açıklamalara yer verilmiştir

A series of regulations envisaged by the New Consumer Agenda announced by the European Union Commission in November 2020 included also various measures to combat planned obsolescence. The proposal, which the Commission announced to the public on March 30, 2022 in line with the Agenda, consists of proposals for changes regarding planned obsolescence, in the regulations on unfair commercial practices, consumer rights and ecodesign law. This study focuses on the ones proposed in the Unfair Commercial Practices Directive and the Consumer Rights Directive. Within this framework, it has been seen that the main change proposed to be made is the inclusion of explanations regarding the durability and reparability of the product within the scope of the consumer’s right to receive information. On the other hand, instead of acknowledging planned obsolescence as one of the unfair commercial practices, misleading information or misleading omission about planned obsolescence on products at the point of sale have been included in the per-se prohibitions. The Guidance on the Interpretation and Application of the Unfair Commercial Practices Directive published in December 2021 also includes explanations as to how planned obsolescence should be evaluated.