2022 Yılı Külhöyük Kazı Çalışmaları

43. Uluslararası Kazı, Araştırma ve Arkeometri Sempozyumu, Ankara, Turkey, 16 October 2023 - 20 October 2024, vol.1, pp.333-351

Publication Type: Conference Paper / Full Text
Volume: 1
City: Ankara
Country: Turkey
Page Numbers: pp.333-351
Ankara University Affiliated: Yes

Abstract

2022 yılı kazı çalışmalarına depo düzenlenmesi ile başlanmıştır. Ankara Üniversitesinden stajyer öğrencilerin katılımıyla kazı evi deposunda müze kurtarma kazısından kalan seramik, taş, kemik ve diğer malzemeler temizlenip tasniflenmiştir. Külhöyük’te Anadolu Medeniyetleri Müzesinin gerçekleştirdiği kurtarma kazılarının en son sezonu 2006 yılıdır. Toplam 14 adet 10x10 m boyutlarında, höyüğün merkezinden kuzey-güney doğrultusunda uzanan alan kazılmıştır. Müze kurtarma kazılarında höyüğün merkezinde açığa çıkartılan Hitit Çağı’na tarihlenen çok odalı büyük yapının devamının araştırılması ve işlevinin belirlenmesine yönelik kazı stratejisi planlanmıştır. Bu yapı, höyüğün en yüksek noktasında U/17-18-19, V/17-18-19 ve Y/18-19 plankarelerinde açığa çıkartılmıştır. 2022 yılı çalışmalarında, daha önceden hiç ka- zılmamış olan höyüğün merkezinde T/18 plankaresinde 10x10 m alanda kazıya başlanmıştır. Disiplinlerarası çalışmalar kapsamında; Prof. Dr. E. Candansayar T/18 plankaresinin batı kısmındaki alanda 40x20 m’lik bir alan- da manyetik gradyometre ölçümleri yapmıştır. İlk sonuçlara göre taranan alanın güney kesiminde T/18 plankaresinin çaprazında yapı temelleri tespit edilmiştir. Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesinden Harita Mühendisi Doç. Dr. M. A. Yücel tarafından höyükte drone çekimleri ve belgeleme çalışmalarına devam edildi. Termal kamera gözlüğü ile yüzeye yakın taş duvarlar belirlenmeye çalışıldı. Yine aynı üniversiteden Jeoloji Mühendisi Doç. Dr. D. Şanlıyüksel-Yücel tarafından geçen sezon olduğu gibi Külhöyük’ün andezit taş ocağı Yaprağınkale ile Oyaca içinde bulunan Tahtakale’den andezit örnekleri alın- mış ve Külhöyük yakınındaki kaynaklarda su analizleri yapılmıştır.Müze kurtarma kazıları sırasında, Hitit İmparatorluk Çağı’na tarihlenen seramik ve diğer buluntular ele geçmiş olmakla birlikte, çoğunlukla mimarinin tarım faaliyetleri nedeniyle tahrip olması nedeniyle ele geçmediği belirtilmiştir. Sonuç olarak Külhöyük yüzeyinde uzun yıllar yapılan makineli tarımın üst kattaki mimariye verdiği zararlar T/18 plankaresinde gözlemlenmiştir. Geçen yıl olduğu gibi bu yıl da dokumacılık aletlerinin sayıca fazlalığı, yerleşimde MÖ III. ve II. binde dokuma endüstrinin önemli bir iş kolu olduğunu göstermektedir. Külhöyük, Prof. Dr. H. Ertem’in daha önceden belirttiği gibi Tuz Gölü’nün kuzeyinde aranan Şalativar Ülkesi sınırları içinde olmalıdır13. Kültepe metinlerinden birisinde TUG HI.A Şalatuar yani ‘Şalatuar elbiseleri’nin geçmesi nedeniyle, dokumacılığın ve günümüzde olduğu gibi hayvancılığın yapıldığını söyleyebiliriz. Külhöyük’te 1992’den itibaren yapılan kazılarda ele geçen metal buluntular, madenciliğin önemli bir iş kolu olduğunu göstermektedir. Tuz Gölü’nün kuzeyine, Ankara’nın güneyine lokalize edilen Wahsusanna Asur Ticaret Kolo- nileri Çağı’nda pek çok madenin alınıp satıldığı, bronz eserlerin üretildiği çok önemli bir ticaret merkezidir14. Metinlerde bahsedilen bu kentler ile Külhöyük’ün bağlantısı var mıydı? İlerleyen süreçteki Külhöyük kazı çalışmalarının Tuz Gölü’nün kuzeyi için MÖ II. bin tarihi coğrafya çalışmalarına ışık tutacağı düşünülmektedir.