Şiirsel Yapı Açısından Çocuk Şiirleri


Bayat N., Çetinkaya G.

Akdeniz İnsani Bilimler Dergisi, cilt.7, sa.1, ss.67-76, 2017 (Hakemli Dergi) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 7 Sayı: 1
  • Basım Tarihi: 2017
  • Dergi Adı: Akdeniz İnsani Bilimler Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.67-76
  • Ankara Üniversitesi Adresli: Hayır

Özet

Bu çalışmada çocuk yazını kapsamında ele alınan çocuk şiirleri kavramı irdelenmiştir. Öncelikle şiir türü, çağdaş dil kuramları ve göstergebilim verilerine dayalı olarak ortaya çıkan şiirbilimin ilkeleri açısından betimlenmiş ve buna göre şiirin doğal dil üstünde yapılan özel bir biçimleme sonucunda ortaya çıktığı anlatılmıştır. Şiir dilinin tözü olarak ele alınan doğal dilde iletişimsel boyutun öncelikli olmasına karşın şiirsel dilde ileti bastırılır. Şiir, iletinin bastırılması yoluyla dilin ve sözcüklerin birer alım nesnesine dönüşmesi sonucunda yapılanır. Ancak çocuk yazınının bir türü olarak değerlendirilen çocuk şiirlerinde eğitme ve öğretme temel amaç olarak ele alındığından ileti öne çıkarılır. İletinin okura aktarılması incelendiğinde şiirsel nitelikler kaybolmaya başlar. Yalnızca belli bir ölçü ve uyakla yazılmış dizeli anlatımlar, söz konusu betiklerin şiir olmasını sağlamakta yetersiz kalır. Dolayısıyla çocuk okurlar, birçok çocuk şiirini okurken gerçekte şiirsel bir deneyim yaşamaz. Bunun yerine şiirsel olmayan metinlere özgü iletişimsel bir edim içinde bulunurlar. Bu durum, çocukların şiirsel ve yazınsal bilinç geliştirmelerine engel olur. Bu nedenle çocuk yazını kapsamında ele alınan çocuk şiirlerinin öncelikle şiirsel niteliklere sahip olması ve oluşturdukları yeni anlamlama dizgesinin çocuklar tarafından şiirsel bir okumaya olanak tanıyacak biçimde üretilmesi önerilmiştir.
In this research the concept of children's poetry as part of children's literature is scrutinized. Firstly, poetry is described in terms of poetics that has arisen on the basis of contemporary linguistic theories and semiotics. Accordingly, it is explained that poetry becomes true through a distinctive formation on languages. Although the communicative dimension is primary in languages that is the substance of the poetic language, the message that is the basis of communication is trivialized in poetic language. A poem is constructed in consequence of language and words formed into an artistic object by smothering the message. But, by reason of prior education or teaching, it becomes prominent in children's poetry that is evaluated as a genre of children's literature. Once sending the message is primary, the poetic features disappear. Writing in a syllabic meter and rhyming is insufficient to make some poems real poems. Hence, children do not experience in a poetic way when they read many poems written for children. Instead, they experience a communicative act that is special to non-poetic texts.This situation blocks children from developing a develop poetic and literary consciousness. For this reason, it is suggested that poems written for children should have poetic features and be produced in a way that enables children to read its new signification system poetically.