Akademik Veri Yönetim Sistemi
Ulusal Akciğer Sağlığı Kongresi 2021, 7 - 10 Ekim 2021, ss.287
Özet
Covid-19 tanısıyla Covid-YBÜ’de tedavi alan, post-Covid 11 olgu (4K, 7E;
ortalama yaş 66,8±9,8) PCR negatifliği sonrası post-Covid YBÜ’de tedavi
edilmişlerdir. Covid-19 nedeniyle akut solunum yetmezliği
gelişen ve sonrasında post-Covid YBÜ'de takip edilen olgularda komorbiditeler, başlangıçtaki
toraks BT tutulumu, APACHE-II skoru; beyaz küre sayısı, Htc%, lenfosit sayısı,
BUN, kreatinin, CRP, prokalsitonin, d-dimer, NT-proBNP seviyeleri, FiO2,
solunum desteği (HFO, NIMV, IMV), medikal tedaviler (antibiyotikler, sistemik
steroid) ve YBÜ takip süresi ile mortalite/morbidite ilişkisinin araştırılması amaçlandı.
Covid-YBÜ ortalama takip süresi 21,9±13,6 gün post-Covid YBÜ ortalama takip
süresi 26,2±18,9 gündü. Komorbiditeler HT (%72,2), tip 2 DM (%63,6), KOAH
(%18,2), PTE (%18,2), KAH (%18,2) ve malignite öyküsü (%18,2) olarak
kaydedildi. 5 hastada %25-50, 3 hastada %50-80, 3 hastada >%80 akciğer
tutulumu görüldü. Solunum destek tedavisi düşünüldüğünde; 5 olgunun HFO, 4
olgunun aralıklı NIMV ve HFO; 8 olgunun IMV desteği aldığı görüldü.
Covid-YBÜ’de aralıklı HFO ve NIMV alan 4 hastaya post-Covid YBÜ’de IMV desteği
verildi. Hastaların 4’ü yoğun bakımda öldü. Başlangıç toraks BT’ de 5 hastada
%25-50, 3 hastada %50-80, 3 hastada >%80 akciğer tutulumu görüldü. Ortalama
26,6±29,7 gün sistemik steroid tedavisi alan 7 hasta uzun süreli oksijen
tedavisi ile taburcu edildi. Post-Covid YBÜ mortalitesi ile akciğer
tutulumu (p=0.02), APACHE-II skoru (p=0.03), FiO2 ihtiyacı (p=0.04), IMV
gerekliliği (p=0.03), NT-proBNP düzeyi (p=0.01) anlamlı olarak ilişkili
bulundu. Post-Covid solunum yetmezliği olan hastalarda, akciğer tutulumunun
fazla olması ve solunum destek tedavilerine olan ihtiyacın fazla olması prognozu
belirlemektedir.
Giriş-Amaç
Şiddetli akut solunum sendromu koronavirüs 2'nin (SARS-CoV-2) neden
olduğu koronavirüs hastalığı 2019 (COVID-19) pandemisi, benzeri görülmemiş bir
küresel sosyal ve ekonomik etkiye ve çok sayıda ölüme neden olmuştur.1
Pandeminin başlamasıyla birlikte hastanemizde Covid ve post-Covid yoğun bakım
üniteleri oluşturulmuştur. Covid-19 nedeniyle akut solunum yetmezliği
gelişen ve sonrasında post-Covid YBÜ'de takip edilen olgularda komorbiditeler, başlangıçtaki
toraks BT tutulumu, APACHE-II skoru; beyaz küre sayısı, Htc%, lenfosit sayısı,
BUN, kreatinin, CRP, prokalsitonin, d-dimer, NT-proBNP seviyeleri, FiO2,
solunum desteği (HFO, NIMV, IMV), medikal tedaviler (antibiyotikler, sistemik
steroid) ve YBÜ takip süresi ile mortalite/morbidite ilişkisinin araştırılması
amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntem
Araştırmaya Post-Covid YBÜ ihtiyacı devam eden 11 olgu dahil edildi ve
yaşları, cinsiyetleri, komorbiditeleri (HT, Tip 2 DM, ASKH, KOAH, PTE,
malignite öyküsü), başlangıçtaki toraks BT tutulumu, APACHE-II skoru; beyaz
küre sayısı, Htc%, lenfosit sayısı, BUN, kreatinin, CRP, prokalsitonin,
d-dimer, NT-proBNP seviyeleri, FiO2, solunum desteği (HFO, NIMV, IMV), medikal
tedaviler (antibiyotikler, sistemik steroid) ve YBÜ takip süresi ile mortalite/morbidite ilişkisinin araştırılması
amaçlanmıştır.
Bulgular
Covid-YBÜ ortalama takip süresi 21.9±13,6 gün ve Post-Covid YBÜ ortalama
takip süresi 26,2±18,9 gündü. Komorbiditeler HT (%72,2), tip 2 DM (%63,6), KOAH
(%18,2), PTE (%18,2), ASKH (%18,2) ve malignite öyküsü (%18,2) olarak
kaydedildi.
Başlangıç ortalama serum d-dimer seviyesi 2811±1348ng/ml, CRP 158±69
mg/L, prokalsitonin 0,65±0,4ng/ml görüldü. Post-covid YBÜ takibinde grupların
kan değerleri ve hastane içi mortalite karşılaştırıldığında yalnızca NT-proBNP
(pg/mL) seviyesi yüksekliği mortalite ile anlamlı olarak ilişkili bulundu. (p=0.01)
(Tablo 1.)
|
Parametreler |
Sağ n=7 |
Exitus n=4 |
p |
|
APACHE-II skoru |
14.29 ±6.6 |
19.7 ±2.5 |
0.03 |
|
Takip süresi |
17.7 ±7.5 |
29.2 ±19.7 |
0.04 |
|
FiO2 ihtiyacı (%) |
60.7 ±17.9 |
66.2 ±13.8 |
0.04 |
|
Solunum destek tedavileri HFO/NIMV/IMV |
3/4/4 |
2/0/4 |
NS |
|
Akciğer tutulumu (BT) 25-50% / 50-80% / >80% |
5/2/0 |
0/1/3 |
0.02 |
|
Steroid tedavisi |
6 (86) |
0/1/3 |
NS |
|
Sonuçlar ortalama ± SD veya n (%)
olarak verilmiştir. |
|||
Tablo 1. Post-covid YBÜ takibinde grupların kan değerleri ve hastane içi
mortalite karşılaştırması
5 hastada %25-50, 3 hastada %50-80, 3 hastada >%80 akciğer tutulumu
görüldü. Solunum destek tedavisi düşünüldüğünde; 5 olgunun HFO, 4 olgunun
aralıklı NIMV ve HFO; 8 olgunun IMV desteği aldığı görüldü. Covid-YBÜ’de
aralıklı HFO ve NIMV alan 4 hastaya Post-Covid YBÜ’de IMV desteği verildi.
Hastaların 4’ü yoğun bakımda öldü.
Başlangıç toraks BT’ de 5 hastada %25-50, 3 hastada %50-80, 3 hastada >%80
akciğer tutulumu görüldü. Ortalama 26,6±29,7 gün sistemik steroid tedavisi alan
7 hasta uzun süreli oksijen tedavisi ile taburcu edildi. Post-Covid YBÜ
mortalitesi ile akciğer tutulumu (p=0.02), APACHE-II skoru (p=0.03), FiO2
ihtiyacı (p=0.04), IMV gerekliliği (p=0.03) anlamlı olarak ilişkili bulundu.
(Tablo 2.)
|
Parametreler |
Sağ n=7 |
Exitus n=4 |
p |
|
WBC (mm³) |
12.39±9.47 |
11.76±4.23 |
NS |
|
Htc % |
40.3±5.5 |
33.7±4.7 |
NS |
|
Lenfosit sayısı (mm³) |
0.68±0.28 |
1.23±1.10 |
NS |
|
BUN (mg/dL) |
35±39 |
29±11 |
NS |
|
Kreatinin (mg/dL) |
1.95±2.90 |
1.19±0.63 |
NS |
|
CRP (mg/L) |
143.1±77.4 |
185.6±49.1 |
NS |
|
Prokalsitonin (ng/mL) |
0.68±0.69 |
0.65±0.65 |
NS |
|
D-dimer (ng/mL) |
1076±3572 |
720±102 |
NS |
|
NT-proBNP (pg/mL) |
240±139 |
1731±685 |
0.01 |
|
Sonuçlar ortalama ± SD veya n (%)
olarak verilmiştir. |
|||
Tablo 2. Post-covid YBÜ takibinde sağ-ölen olguların klinik ve radyolojik
özelliklerinin karşılaştırılması
Balgam ve endotrakeal aspirat kültüründe üreyen bakteriyel etkenler; 1
olguda Pseudomonas aeruginosa, 7 olguda Klebsiella pneumoniae, 1
olguda Stenotrophomonas Maltophilia, 4 olguda Acinetobacter Baumannii,
1 olguda Cornyebacterium Striatum bulundu. Ayrıca 2 olguda CMV, 5 olguda
fungal enfeksiyon etkenleri saptandı. Tüm olgulara geniş spektrumlu antibiyotik
tedavisi verildi. Bakteriyel ve fungal etkenlerin mortalite üzerine etkisi
bulunmadı. CMV enfeksiyonu tanısı olan iki hasta exitus oldu. 9 olgu sistemik
steroid tedavisi aldı. Sistemik steroid tedavisi ortalama süresi 26,6+29,7 gün
olarak saptandı. Sistemik steroid tedavisi ile mortalite arasında anlamlı
ilişki saptanmadı. Post-Covid YBÜ’de takip edilmiş olan 7 hastaya taburculukta
USOT verildi.
Tartışma-Sonuç
Post-Covid yoğun bakım hastalarında, akciğer tutulumun ağırlığı ve
solunum destek tedavilerine olan ihtiyacın artışı, prognozu belirleyen ana
parametrelerdir.2 Post-Covid YBÜ ihtiyacı devam eden ve yoğun
bakımda kalma süresi uzayan olgularda mortalite ve morbidite riski yüksektir.3
Çalışmamız devam etmektedir.
Kaynaklar
1.
Gao YD, Ding M, Dong X, Zhang JJ, Kursat
Azkur A, Azkur D, Gan H, Sun YL, Fu W, Li W, Liang HL, Cao YY, Yan Q, Cao C,
Gao HY, Brüggen MC, van de Veen W, Sokolowska M, Akdis M, Akdis CA. Risk
factors for severe and critically ill COVID-19 patients: A review. Allergy.
2021 Feb;76(2):428-455. doi: 10.1111/all.14657. Epub 2020 Dec 4. PMID:
33185910.
2.
Poussardin C, Oulehri W, Isner ME,
Mertes PM, Collange O. In-ICU COVID-19 patients' characteristics for an
estimation in post-ICU rehabilitation care requirement. Anaesth Crit Care Pain
Med. 2020 Aug;39(4):479-480. doi: 10.1016/j.accpm.2020.06.002. Epub 2020 Jun
13. PMID: 32544435; PMCID: PMC7293481.
3.
Zhang JJY, Lee KS, Ang LW, Leo YS,
Young BE. Risk Factors for Severe Disease and Efficacy of Treatment in Patients
Infected With COVID-19: A Systematic Review, Meta-Analysis, and Meta-Regression
Analysis. Clin Infect Dis. 2020 Nov 19;71(16):2199-2206. doi:
10.1093/cid/ciaa576. PMID: 32407459; PMCID: PMC7239203.
Abstract
Patients diagnosed
with COVID-19 were treated COVID-ICU. Post-COVID, 11 subjects (4F,7M; mean age 66.8±9.8)
who had PCR negativity after being treated in the Covid-ICU, but who continue
to require intensive care due to respiratory failure, had been transferred to
the post-Covid ICU. COVID-ICU mean follow up time was 21.9±13.6 days and post-COVID
ICU follow up time was 26.2±18.9 days. Comorbidities were HT (72.7%), DM (63.6%),
COPD (18.2%), PTE (18.2%), CAD (18.2%), and malignancy history (18.2%). Mean
serum d-dimer level was 2811±1348 ng/ml, CRP was 158±69 mg/L, procalcitonin was
0.65±0.4 ng/ml. The subjects’ FiO2 need, ventilatory support (HFO, NIV, IV),
medical treatments (antibiotics, systemic steroids, anticoagulation), ICU
follow up time and ICU mortality were recorded prospectively. When respiratory
support therapy were questioned in the ICU, it was seen that 5 subjects
received HFO, 4 subjects received NIV and HFO, and 8 subjects received IV
support. During the follow up in the post-covid ICU, 4 subjects who received
HFO and NIV were given respiratory support with IV. 4 patients died at ICU. Initial
CT at post-COVID ICU demonstrated 25-50% lung involvement in 5 cases, 50-80% in
3 cases, and >80% in 3 cases. Significant correlations were found between
lung involvement (p=0.02), APACHE-II score (p=0.03), FiO2 need (p=0.04), IV
need (p=0.03), plasma NT-proBNP level (p=0.01) and ICU mortality. 7 subjects received systemic steroid therapy with
mean duration of 26.6±29.7 days with no significant relationship with
mortality. LTOT was initiated to 7 subjects who were discharged from the ICU.
In intensive care patients with post-COVID respiratory failure, the severity of
lung involvement and the high need for respiratory support determine the
prognosis.
Keywords: acute respiratory failure, critically ill patients, covid-19