31. Uluslararası Eğitimde Yaratıcı Drama Kongresi, Ankara, Türkiye, 25 - 29 Ekim 2023
Müzelerde yapılan yaratıcı drama
çalışmalarına bakıldığında bu çalışmaların müzelere yönelik olumlu tutum
geliştirmeyi de hedeflediği görülür. Bu durumdan yola çıkılarak, müze-toplum
ilişkisinin yaratıcı drama projelerinde nasıl ele alındığı merak konusu
olmuştur. Belirtilen konunun ele alınması amacıyla, araştırmada, müzelere
yönelik olarak geliştirilen yaratıcı drama projelerinde kullanılan soru-yanıt
tekniğinin soruların yönü (eğitmenden katılımcılara, katılımcılardan eğitmene
veya katılımcılar arası) ve kullanım amaçları açısından incelenebileceği
düşünülmüştür. Müze birimi de bulunan Özel
Doğaç Yaratıcı Drama Eğitmenliği/Liderliği Kursunun bitirme projelerinin
doküman analizi yoluyla incelendiği çalışmada, 681 projeye ulaşılmıştır. Bu
projeler içinde müzelerle ilişkili 16 projenin olduğu tespit edilmiş, müzelerle
ilgili projeler içinde katılımcı grubu 15 yaş ve üzerindeki kişiler olan sekiz
bitirme projesinin incelenmesi uygun bulunmuştur. Bitirme projelerinde sorulan
soruların yönleri eğitmenden katılımcıya, katılımcıdan eğitmene, katılımcılar
arası olacak şekilde gruplandırılmıştır. Projelerin yedi tanesinde soruların
yönünün eğitmenden katılımcılara doğru, birinde katılımcılar arasında olduğu
tespit edilmiştir. Bulgular değerlendirildiğinde şunlar söylenebilir: Yaratıcı
drama çalışmalarının farklı bakış açılarını ve görüşleri belirgin kılan doğası
göz önünde bulundurulduğunda katılımcıların aktif ve sanatsal yolla araştırma
yapan kişiler olduğu bilinmektedir. Fakat bu araştırmalar müze-toplum
ilişkisini irdeleyen çalışmalardan olmaktan çok müzelerin var olan kurumsal
rolünü pekiştiren bir yerde durmaktadır. Diğer yandan katılımcıların
oluşturduğu sorular, müzelerde sunulan bilgilerin sorgulanabilir olduğunu
sezmeye; müzelerde anlamlandırmakta zorlandıkları süreçleri
anlamlandırmalarına; farklı ihtiyaçlar ile müzelerin imkânlarını bir araya
getirme zeminlerini fark etmelerine; müzelerin değişiminde rol oynamalarına
yardımcı olabilir. Belirtilen sonuçlar ışığında müzelere yönelik yaratıcı drama
projelerinde Röportaj-Söyleşi-Sorgu tekniğinin de kullanılarak soruların
yönünün çeşitlendirilmesi önerilmektedir. Böylece projelerin müze-toplum
ilişkisine yönelik amaçlarının da olumlu yönde etkileneceği düşünülmektedir.
Anahtar Sözcükler: Müze, müze-toplum, katılımcı müze, müzede
yaratıcı drama, yaratıcı drama teknikleri