Akademik Veri Yönetim Sistemi
JSGA III. Uluslararası Güvenlik Kongreleri: Kriminalistik ve Kriminoloji Kongresi 28-29 Eylül 2023, Ankara, Türkiye, 28 Eylül 2023, cilt.1, ss.110-112
ROMA DÖNEMİ İNSAN İSKELET KALINTILARINDA KARŞILAŞILAN DEKAPİTASYON ÖRNEĞİ Dr. Tolga KÖROĞLU tkoroglu1989@gmail.com Prof.Dr. Ayla SEVİM EROL Ankara Üniversitesi aerol@ankara.edu.tr Öz Dekapitasyon, kafatasının bedenden tamamen ayrılması anlamına gelmektedir. Dekapitasyon uygulamasının, özellikle birçok kültürün ikonografisinde, ölü gömme ritüellerinde ve siyasi olaylarda oldukça önemli bir yeri bulunmaktadır (Talalay, 2004). Bu uygulamanın gerçekleştirildiği şiddet biçimi, dünyanın hemen her bölgesinde ve her dönemde görülmektedir. Dekapitasyon uygulaması genellikle ekonomik, bölgesel, ahlaki ve ritüel gibi nedenlere dayandırılmaktadır (Khudaverdyan, 2017). Dekapitasyon uygulaması, tarih boyunca çeşitli dini inançlarda ritüel olarak, çeşitli dönemlerde uygulanmış yasalarda infaz cezası olarak veya bazı toplumların kendi içlerinde aşağılama/değersizleştirme biçimi olarak kullanılmıştır. Türkçede kafa kesme anlamına gelen dekapitasyon, balta, kılıç, bıçak, pala, falçata, giyotin veya testere gibi kesici delici aletlerle cinayet ya da infaz amacıyla birey/bireylerin başını gövdeden ayırma olayıdır. İnfazı gerçekleştiren kişiler “cellat” olarak adlandırılmaktadır. Tarihte bazı kültürlerde dekapitasyon uygulamasının örnekleriyle karşılaşılsa da günümüzde bazı Orta Doğu ülkelerinde halen bu uygulama idam cezası olarak tercih edilmektedir. Bu çalışmanın materyalini oluşturan dekapitasyon örnekleri, günümüzde Mardin ili Nusaybin ilçesinde yer alan Girnavaz Höyük Eski Tunç Çağından Roma Dönemine kadar iskân edilmiş bir yerleşim bölgesinden ele geçmiştir. Geç Roma Döneminde terk edilen bu Höyük daha sonra mezarlık olarak kullanılmıştır. Bu mezarlıktan çıkarılan iskeletler 1982-1991 yılları arasında toplam 138 birey saptanmıştır. Çıkarılan bireyler arasında ikisi kadın biri cinsiyeti saptanamamış toplamda üç bireyin kafatasında çeşitli kesi izleriyle karşılaşılmıştır. Kesi izlerinden dekapitasyon uygulaması olduğu anlaşılan bu bireylerin, yaşanılan dönemde hangi amaçlarla yapılmış olabileceği tartışılmıştır. Bu çalışma ile antik dönemlerde yaşamış olan toplumlarda görülen dekapitasyon uygulaması araştırılarak çalışmanın konusunu oluşturan iskeletlerdeki dekapitasyon örnekleriyle ilişkisi irdelendikten sonra bu uygulamanın günümüzde de devam eden yansımalarını değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Anahtar Kelimeler: Antropoloji, Dekapitasyon, Kesi Travmalar
AN EXAMPLE OF DECAPITATION IN ROMAN HUMAN SKELETAL REMAINS Abstract The definition of decapitation is the complete seperation of the skull from the body. Bodily dismemberment – particularly human decapitation – is a powerful statement that surface in the iconography, mortuary practices and political agendas of many cultures (Talalay, 2004). This form of violence is evident in almost every time period and every region of the world and often those acts of violence are associated with issues of economics, territory, morality or religion (Khudaverdyan, 2017). The practice of decapitation has historically been used as a ritual among religions, as a death penalty in law, or for humiliation in the society. Decapitation applied with cutting tools such as axe, sword, knife, machete, blade, guillotine or saw. The person who carries out execution is called “the executioner”. Although examples of decapitation have been encountered in some culture in the history, this practice is still referred as punishment in some Middle Eastern countries today. The decapitation samples, which constitute the material of this study, extracted from Girnavaz Höyük, which was inhabited from the Early Bronze Age to Roman Period, now located in Mardin/Nusaybin. Girnavaz Höyük was used as a cemetary in the Late Roman Period later abondaned. A total of 138 individuals were extracted from Girnavaz Höyük between 1982-1991 years. Two females and one unknown total three decapitate skull found among the individuals. In this study, the practice of decapitation seen in ancient societies will be investigated. After examining the relationship with the decapitation samples found in the subject of this study, it is aimed to evaluate the ongoing reflections of practice today. The aim of this study is to make an evaluation on the samples from Girnavaz Höyük after explaining the decapitation. Keywords: Anthropology, Decapitation, Cut Marks