20. uluslararası spor bilimleri kongresi antalya, Antalya, Türkiye, 29 Kasım - 02 Aralık 2022, ss.743-744
Kafeinin alımı veya kafeinin sadece ağızda çalkalanmasının sportif performansı artırabileceğine dair araştırmalar literatürde mevcuttur. Fakat bugüne kadar hiçbir araştırma, kafein alımı ve ağızda çalkalanmasının kombine bir şekilde uygulanmasının düşük kas glikojen seviyesinde gerçekleştirilen tekrarlı sprint performansı üzerine etkisini incelememiştir. Bu araştırmaya 10 antrenmanlı erkek sporcu (yaş:21.4±1.5; boy:176.6±7.2; kilo: 70.9±9.1) katılmıştır. Alışma ve WattMax testinin ardından, katılımcılar randomize, karşıt dengeli, çapraz döngülü araştırma dizaynı ile toplam 3 test gününe katılmışlardır. Tüm testler, kas glikojen seviyesinin dürülmesi için gerçekleştirilen ve bir akşam önce uygulanan 1.5 saatlik egzersiz protokolünün ardından sabah aç karna gerçekleştirilmiştir. Katılımcılar bisiklet ergometresinde 5x10 (60 saniye pasif dinlenme ile birlikte ve vücut ağırlığının %9.5’luk direncine karşı) sprint protokolünü kafein (KAF) (3 mg/kg), plasebo (PLA) alımı veya kafein alımı ve kafeinin ağızda çalkalanması (300 mg (%1.2)) (KAFALÇAL) denemeleri ile birlikte tamamlamışlardır. Alım protokolü testlerden 60 dakika önce, çalkalama protokolü ise her bir spritten hemen önce 10 saniye boyunca gerçekleştirilmiştir. Test protokolünün farklı zaman noktalarında kapiller laktat (LA), kalp atım hızı (KAH), algılanan zorluk derecesi (AZD) ve kas ağrısı (KA) değerleri alınmıştır. Performans ve fizyolojik parametrelerin analizinde çok yönlü varyans analizi kullanılmıştır. 1. Sprintteki zirve güç (ZG) performansında KAF ve PLA denemeleri arasında anlamlı farklılık bulunmamasına rağmen (p>0.05), KAFALÇAL denemesi PLA’ya göre anlamlı derecede yüksek bulunmuştur (p=0.032). KAFALÇAL denemesindeki bu anlamlı artış, 5. Sprintte ise anlamlı bir düşüşe yol açmıştır (p=0.006). Ortalama güç, LA, KAH, AZD ve KA değerleri denemeler arası anlamlı farklılık göstermemiştir (p>0.05). Bu çalışma kafein alımı ve ağızda çalkalanmasının kombine bir şekilde uygulanmasının düşük kas glikojen seviyesindeki ZG performansını anlamlı derecede artırabileceğini göstermiştir. Fakat bu artışın bir maliyeti olmuş ve 5. Sprintteki ZG performansı anlamlı derecede düşmüştür. Gelecekteki araştırmalarda, benzer araştırma dizaynı kullanılarak, kafein alımı ve çalkalanmasının etkileri, takım sporlarını simüle eden ve saha koşullarında uygulanan tekrarlı sprint protokollerinde incelenebilir.
Türkçe Anahtar Kelimeler: Kafein - düşük kas glikojen seviyesi - sprint