Research Information System
50. Ulusal Hematoloji Kongresi , Antalya, Turkey, 29 October - 03 November 2024, pp.138-139
Giriş ve Amaç: Hodgkin Lenfoma (HL) tanılı bazı hastalarda kemoterapi sonrası erken dönemde gözlemlediğimiz eritrositoz gelişimi vaka bazında bildirilmiş olsa da moleküler temeli açıklayan çalışma bulunmamaktadır. Çalışmamızda, tedavi sonrası eritrositoz gelişen (TS-E+) HL tanılı hasta larda, bu birlikteliğe neden olabilecek moleküler değişiklikleri araştırmayı amaçladık.
Hastalar-Method: Çalışmamıza, 2004-2019 yılları arasında tanı alıp tedavi edilmiş HL tanılı hastalar alındı. İlk grupta, tanıda eritrositozu olmayıp TS-E+ olan on iki hasta yer alırken, ikinci grupta tanıda ve tedavi sonrası eritrositoz olmayan on iki hasta yer aldı. İlk gruptaki hastalarda tanıda (A) ve eritrositoz sırasında (B) alınan örneklerde çalışma yapılırken, kontrol grubu (C) olarak alınan ikinci gruptaki hastalarda tanı anındaki örneklerde çalışma yapılmıştır. Hemoglobin (Hb) alt eşik değeri kadınlarda 16 g/dL, erkeklerde 16.5 g/dL olarak seçilmiştir (DSÖ 2022). Hasta klinik özellikleri, serum eritropoetin (EPO) düzeyi, çevre kanında JAKV617F mutasyon var lığı geriye dönük analiz edilmiştir. Yeni nesil dizileme (YND) yöntemi ile eritrositoz/eritropoez ilişkili 33 gen (JAK2, EPOR, EPO, HBB, HBA1, HBA2, BPGM, VHL, BHLHE41, EPAS1, TET2, AXSL1, EZH2, DNMT3A, SH2B3, HIF1A, HIF3A, HIF1AN, EGLN1, EGLN2, EGLN3, KMD6A, GFI1B, OS9, ZNF197, GATA-1, PKLR, CALR, JAK1, JAK3, MPL, CSF3R, TP53) tüm gruplarda ince lenmiştir. YND ham veri analizi QIAGEN CLC Genomics Workbench 24.0.1 ile gerçekleştirilmiştir. A, B ve C gruplarında YND ile belirlenen varyantlar filtrelenerek 159 lokusa indirgenmiştir. Germline varyantlar ACMG ve AMP yönergelerine göre sınıflandırılmıştır. Somatik varyantlar ClinGen/CGC/ VICC kriterleri ile onkojenite açısından değerlendirilmiştir. Varyant allel frekansı (VAF)≥%1 olan varyantlar değerlendirmeye alınmıştır.
Bulgular: TS-E+ olan grupta, hastaların tümü erkek, ortanca yaş 44 (23 54), ortanca takip süresi 7.5 yıl (3.07-13.8) idi. Hastaların tanıda ortanca Hb düzeyi 13.7 g/dL (9.3-16), TS ortanca Hb düzeyi 17.1 g/dL (16.8-17.9) bulunmuştur. Sigara öyküsü (n=9, %75) yüksek orandadır. Eritrositoz olan hastaların tümünde JAK2V617F negatif, ortanca EPO düzeyi 14.4 mU/mL (5.2-38) bulunmuştur. YND ile saptanan gen varyantlarından filtrelemede önemi bilinmeyen (ÖB), olası patolojik (OP) ve patolojik (P) olanlar çalışmaya dahil edilmiştir. TS-E+ olan grupta 25 gende (JAK2, EPO, HBA2, VHL, BHLHE41, EPAS1, TET2, AXSL1, EZH2, DNMT3A, SH2B3, HIF1A, HIF3A, EGLN1, EGLN2, EGLN3, KMD6A, GFI1B, GATA-1, PKLR, CALR, JAK3, MPL, CSF3R, TP53); kontrol gru bunda ise 9 gende (BHLHE41, TET2, AXSL1, EZH2, DNMT3A, HIF1A, CALR, JAK3, MPL) mutasyon saptanmıştır. TS-E+ olan grupta; EGLN3, SH2B3, PKLR, JAK3, EPAS1, HIF3A, EGLN2 germ line mutasyonları, kontrol grubunda ise JAK3 germline mutasyonu görül müştür (Tablo 1). TS-E+ A grubunda 94 somatik mutasyon görülmüş olup; en sık sırasıyla MPL (%14.8), SH2B3 (%10.6), HIF3A (%9.5) mutasyonlarıdır. Bu mutasyonların 13‘ü (%13.8) OP iken, diğerleri ÖB olarak tanımlanmıştır (Tablo 2). TS-E+ B grubunda 26 somatik mutasyon görülmüş, sıklıkları MPL (%38.4), BHLHE41 (%19.2), ASXL1 (%11.5) şeklinde belirlenmiştir. Kontrol grubunda ise çoğunluğu MPL olan (%60) 22 somatik mutasyon görülmüştür. TS-E+ olan grupta; tanıda olup TS olmayan 83 farklı mutasyon (en sık SH2B3 (%12.04), HIF3A (%10.8), EPAS (%9.6)), tanıda olmayıp TS olan 12 farklı mutasyon görülmüştür (Tablo 3). TS-E+ 10 no’lu hastada tanı ve TS aynı kromozom ve gen değişim bölgesinde görülen DNMT3A (c.2644C>T; c.1975C>T; n.3074C>T; c.2077C>T; c.2188C>T) ve TET2 (n.319-58104delG; c.1898delC; c.1835delC) genlerinde görülen mutasyonların VAF’ı TS art mıştır. 6 no’lu hastada düşük VAF ile 79 gen varyantı görülmüş, TS bunla rın sadece 3’ü yeni mutasyon olarak ortaya çıkmıştır (OP sınıfında, ASXL (c.882+2T>A; c.699+2T>A; c.867+2T>A)).
Sonuç: Çalışmamızda HL tanılı eritrositozu gelişen hastalarda eritrositoz/ eritropoez ile ilişkili gen mutasyonları daha sık saptanmıştır. MPL geninde ÖB olarak sınıflanan, c.475A>G; c.496A>G varyant tüm gruplarda en sık görülen mutasyondur ve detaylı araştırma adayıdır. TS-E+ olan grupta, TS allel frekansı artan ve OP olarak gözlemlediğimiz mutasyonların protein deki işlev değişiklikleri açısından incelendiği detaylı fonksiyonel çalışma lara gerek bulunmaktadır. Bu çalışma HL tanılı hastalarda tedavi sonrası gelişen eritrositoz yüksekliğinin moleküler mekanizmalarını inceleyen ilk çalışmadır.
Anahtar kelimeler: Hodgkin Lenfoma, Eritrositoz, Yeni Nesil Dizileme