Akademik Veri Yönetim Sistemi
26. ULUSAL İÇ HASTALIKLARI KONGRESİ, Girne, Kıbrıs (Kktc), 2 - 06 Ekim 2024, ss.451-452, (Özet Bildiri)
Amaç: KOAH’ın en önemli semptomlarından olan balgam çıkarma ve öksürüğün neden olduğu uykusuzluk KOAH hastalarında yaşam kalitesini ve günlük yaşam aktivitelerini etkileyen yaygın şikayetlerdir. KOAH’da görülen uyku bozuklukları uykusuzluk, fazla uyuma, uyku düzeninde değişim ve uyku sırasında anormal solunumsal aktivite şeklinde ortaya çıkmaktadır. KOAH ve astım hastalarında görülen uyku bozukluklarını belirleyen geniş çapta kabul görmüş spesifik bir ölçek bulunmamaktadır. Astım ve Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı Uyku Ölçeği (CASIS) astım ve kronik obstrüktif akciğer hastalığında uyku bozukluklarını belirleyen spesifik bir ölçektir. CASIS astım ve KOAH hastalarının tecrübelerini hedef almakta, KOAH ve astım hastalığına özel uyku maddelerini içermektedir. Bu araştırma Astım ve Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı Uyku Ölçeği’nin kronik obstrüktif akciğer hastalığında geçerlik ve güvenirliğinin test edilmesi amacıyla yapılmıştır. Gereç-Yöntem: Araştırma Erzurum’da Atatürk Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Göğüs Hastalıkları Polikliniği’ne başvuran kronik obstrüktif akciğer hastalığı bulunan 97 hastayla metodolojik olarak yapılmıştır. Verilerinin toplanmasında Anket Formu, St. George’s Solunum Anketi, Pittsburgh Uyku Kalitesi Ölçeği, Astım ve Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı Uyku Ölçeği ve solunum fonksiyon testleri kullanılmıştır. İlk testten iki hafta sonra hastalar telefonla polikliniğe çağırılarak tekrar test verileri toplanmıştır. Bulgular: Astım ve KOAH Uyku Ölçeğinden elde edilen puanların dağılımına ilişkin Kolmogorov-Smirnov testi 1.183 bulunmuş ve p>0.05 önem düzeyinde anlamsız bulunduğu saptanmıştır. Bu bulgu Astım ve KOAH Uyku Ölçeğininden elde edilen puanların normal dağılıma sahip olduğunu göstermektedir. Ölçeğin Cronbach Alfa Katsayısı 0.87 olduğu ve Madde Toplam Puan Korelasyonu analizinde ölçeğin her maddesinin testin tümü ile tutarlı olduğu ( r>0.20, p<0.01) saptanmıştır. CASIS ölçeğine açımlayıcı faktör analizi uygulanmış ve toplam varyansın 60’ını açıklayan özdeğeri 1.00’in üzerinde olan tek faktörlü bir yapı ortaya çıkmıştır. Ölçek maddelerine Scree Plot testi yapılarak faktör sayısı ve grafik eğiminde oluşan ilk ani değişikliğe kadar faktörlerin seçilmesi sağlanmıştır. Ölçekteki ilk ani değişiklik birinci maddede gerçekleşmesi sonucu tek faktörlü yapısının olduğu doğrulanmıştır. Astım ve KOAH Uyku Ölçeğinin benzer ölçek geçerliğini test etmek amacıyla, St. George’s Solunum Anketi, Pittsburgh Uyku Kalitesi Ölçeği ve SFT ölçüm sonuçları kullanılmıştır. Astım ve Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı Uyku Ölçeği ile St George’s Solunum Anketi alt boyutları, Pittsburgh Uyku Ölçeği alt boyutları (uyku ilacı kullanma hariç) arasında doğru yönde korelasyon bulunmuştur. CASIS ile solunum fonksiyon testleri ölçümleri arasında (FEV1/FEVC hariç) ters yönde korelasyon olduğu tespit edilmiştir. Ölçeğin ön-test ile son-test ölçümleri arasındaki korelasyonun (r=0.978, p<0.001) güçlü olduğu saptanmıştır. Sonuç: Astım ve Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı Uyku Ölçeğinin kronik obstrüktif akciğer hastalığında geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu tespit edilmiştir. Ölçeğin ayaktan tedavi birimlerine gelen KOAH’lı hastaların uyku durumlarının belirlenmesinde kullanılabileceği öngörülmektedir.