Tıbbi Olmayan Cinsiyet Seçimi: Yeni Teknolojiler – Teknolojik Gelişmeler ve Etik Tartışmalar


Atar S., Şahinoğlu Kuş S.

Türkiye Biyoetik Dergisi, cilt.10, sa.2, ss.26-36, 2023 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Derleme
  • Cilt numarası: 10 Sayı: 2
  • Basım Tarihi: 2023
  • Dergi Adı: Türkiye Biyoetik Dergisi
  • Sayfa Sayıları: ss.26-36
  • Ankara Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

İstenilen cinsiyette bir bebeğe sahip olabilmek için gebelik öncesinden itibaren gebelik, doğum ve doğum sonrasını kapsayan süreç içinde yapılan, tıbbi veya tıp dışı her türlü eylem cinsiyet seçimi olarak tanımlanabilir. Cinsiyet seçimi, tıbbi veya tıbbi olmayan nedenler ile yapılabilir. Tıbbi nedenlerle yapılan cinsiyet seçimi etik açıdan uygun görülürken tıbbi ve sosyal açıdan yol açtığı istenmeyen sonuçlar nedeniyle tıbbi olmayan nedenler ile yapılan cinsiyet seçimi etik açıdan genellikle onaylanmaz. Cinsiyet seçimi sıklıkla erkek lehine yapılmakta, dolayısı ile kadının toplumsal değerini azaltırken cinsiyet ayrımcılığını arttırmaktadır. Tıbbi olmayan nedenlerle yapılan cinsiyet seçimi tıbbi, etik ve sosyal açıdan pek çok olumsuz sonuçlara yol açmaktadır. Bunların başında cinsiyet seçimi nedeniyle çok sayıda bebeğin doğmadan önce veya sonrasında hayatını kaybetmesi ve bunun yol açtığı toplumsal sorunlar yer alır.
Son dekatlarda üreme tıbbı ve genetik dalında önemli gelişmeler olmuş ve bu sayede gebelikte cinsiyet seçiminin yapılabilmesi için gerekli olan embriyonun cinsiyet tayini gebeliğin daha erken döneminde, daha kolay ve güvenilir olarak yapılabilir hale gelmiştir. Sperm ayırma tekniklerinin etkinliğini ve güvenirliğini arttırmaya yönelik çalışmalar devam etmektedir. Bu makalede cinsiyeti belirlemede kullanılan sperm ayırma, in vitro fertilizasyon + preimplantasyon genetik tanı, invaziv olmayan prenatal tanı gibi yeni teknolojilerin tıbbi olmayan nedenlerle yapılan cinsiyet seçiminde kullanımı ve etik sonuçlarının tartışılması amaçlanmıştır.