Ege Yayınları, İstanbul, 2019
16. yy.’dan itibaren birçok gezginin ilgisini çeken Troas Bölgesi belki de Anadolu’da en çok araştırılmış bölgelerden birisidir. Şüphesiz bölgeye duyulan bu merak, Antik Çağ yazarlarının Troya ve
Troas hakkında yazdıklarının etkisiyle olmuştur. Destanlar, söylenceler ve kahramanlar diyarı
olarak bilinen Çanakkale çağlar boyunca birçok yerleşime sahne olmuş, doğal zenginlikleri ve
destanlarıyla tanınmıştır. Özellikle Troya ve yakın çevresinde araştırmalar yoğunlaşmıştır.
Ancak bölgede hala Antik kaynaklarda bahsedilen yerleşimlerin bir kısmının lokalizasyonu yapılamamıştır. Tarih boyunca gezginlerin sürekli ilgisini çeken bir bölge olan Çanakkale merkez
ilçesi sınırları içinde gerçekleştirilen sistemli yüzey araştırması yeni yerleşim yerlerinin keşfini
sağlamıştır. Kültür ve Turizm Bakanlığı›nın izniyle “Neolitik Çağ’dan Demir Çağı Sonuna Kadar
Çanakkale İli Merkez İlçesi Yüzey Araştırması (ÇMAP)” projesi 2016 ve 2017 yılları arasında
yürütülmüştür. Ayrıca 2018 Yılı’nda kısa süreli arazi ölçüm çalışması gerçekleştirilmiştir.
Çanakkale İli Merkez İlçesi sınırlarında gerçekleştirilen Neolitik Çağ’dan Demir Çağı sonuna
kadarki zaman diliminde yüzey araştırması sonuçlarının değerlendirildiği bu kitap iki kısımdan
oluşmaktadır. İlki genel yüzey araştırması sonuçlarının yer aldığı bölümdür. İkinci bölüm ise
yüzey araştırmalarında ele geçen maden cürufu, sikke, sürtme taş, yontma taş, yazıtlar, seramik
ve yerleşimleri uzaktan belgeleme, harita çalışmaları gibi çeşitli konuların uzmanlarca değerlendirilmesinden oluşmaktadır. Böylece elde edilen bulguların daha kapsamlı bir değerlendirilmesi
yapılabilmiş ve güncel araştırma sonuçlarıyla Troas arkeolojisine katkı sağlaması hedeflenmiştir.
Yapılan çalışma Merkez ilçe sınırlarında yeni yerleşimlerinin keşfini sağlamış ve daha önceleri
Kumtepe ve Troya’dan tanıdığımız kültürlerin bölgedeki dağılım alanını genişleterek yerleşim
dokusuna katkı sağlamıştır. Troas Bölgesi arkeolojisi için taş Tümülüslerin keşfi yenilik getirmiş
olup, Tunç ve Demir Çağı Troas halkları konusunu bir kez daha gündeme getirmiştir. Bu kitap
bir takım yeni tartışmalara yol açabilirse mutlu olacağım. Ayrıca yüzey araştırmalarında bölgede
Roma-Hellenistik, Bizans ve Osmanlı Dönemi kalıntılarının fazlalığı dikkat çekici düzeyde olup
söz konusu yerler sadece buluntu yeri listelerinde konunun ilgilileri için belirtilmiştir (Tablo 4).
Bu konularda çalışan bilim insanlarına faydalı olacağını umuyorum. Çanakkale Merkez ilçe sınırlarındaki günümüz Çanakkale kent alanında ve sahil kesiminde betonlaşmadan dolayı çalışma
konusu ile ilgili herhangi bir kültür varlığı tespit edilememiştir. Ancak elde edilen sonuçlar bu
alanda da büyük olasılıkla eski yerleşimlere ait izlerin olabileceğine işaret etmektedir.