Avrupa Türklerinin Doğu Türkistan Davasına Katkıları

Emet E.

1. Türk Dünyası Stratejik Araştırmalar Kongresi, Bursa, Türkiye, 17 - 19 Mayıs 2024, cilt.1, sa.336, ss.679-691

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Cilt numarası: 1
  • Basıldığı Şehir: Bursa
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.679-691
  • Ankara Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

         Doğu Türkistan’ın  bağımsızlık mücadelesi  veya Uygur Türklerinin  Doğu Türkistan Davası, Mançu İmparatorluğunun 1884 yılında  işgal ettiği adını da “Şinjang” (Yeni Kazanılmış Toprak) olarak değiştirdiği,  bugünkü Çin Halk Cumhuriyeti Komünist Yönetiminin   “Şinjang Uygur Özerk Bölgesi” olarak adlandırdığı  Doğu Türkistan’daki Uygur, Kazak Türkleri başta olmak üzere  Türk  topluluklarının  anavatanı olarak bağımsızlığını, özgürlüğünü  isteyen siyasi ve sosyal bir harekettir. 1911’de kurulan Çin Cumhuriyeti ile  1949 yılında kurulan  Çin Halk Cumhuriyeti tarafından  Doğu Türkistan’daki Türk soylular sürekli kontrol edilmekte ve  baskıyla asimile edilmeye  çalışılmaktadır. Çin’in bu uygulamaları 2017 yılından sonra soykırımına dönüşmüş, Uluslararası Mahkeme ve Amerika, Kanada, Hollanda ve İngiltere gibi 11 ülke parlamentosu tarafından “soykırım, insaniyete karşı suç” olarak kabul edilmiştir.

            Çin Cumhuriyeti  hükümeti ile Çin Halk Cumhuriyeti Komünist Parti  hükümeti  Doğu Türkistan bağımsızlık hareketini ve ona  verilen tüm desteği “Pantürkizm, Panislamizm,      terörizm, aşırılık ve ayrılıkçılık”  olarak tanımlamıştır.  Günümüzde, Doğu Türkistan halkının özgürlük hareketi  Birleşmiş Milletler, Avrupa Parlamentosu  ve demokratik ülkeler tarafından “demokrasi ve özgürlük mücadelesi” olarak tanımlanmaktır.   Ben bildirimde Doğu Türkistan’daki Uygur Türkleri başta Türk topluluklarının 1952 yılından itibaren Türkiye’de, 1970’lı yıllardan itibaren Avrupa ülkelerinden yaptığı mücadeleleri, özellikle Almanya, Belçika, Hollanda ve Fransa’daki Türklerin Doğu Türkistan davasının Avrupa’da anlatılması ve Uluslararasına taşınması noktasındaki katkıları hakkında bilgi vereceğim.  Bildirimde, Türklerin ata yurdu olan Doğu Türkistan’daki İslamiyet öncesi ve sonrasındaki Türk tarihi eserlerinin korunması ve Doğu Türkistan davası için bundan sonra neler yapılması gerektiğini de ortaya koyacağım.