Akademik Veri Yönetim Sistemi
Uluslararası Gayrimenkul Geliştirme ve Yönetimi Konferansı 2023, Ankara, Türkiye, 1 - 04 Şubat 2023, cilt.1, ss.497-535, (Tam Metin Bildiri)
İnsanların sınırlı ölçüde de olsa doğal mekân arayışlarının bir sonucu olarak ortaya çıkan hobi bahçelerine ilişkin olarak Türkiye’de herhangi bir yasal düzenlemenin olmadığı, hobi bahçesi uygulamalarının yasal bir dayanak olmadan plansız bir biçimde yapıldığı ve uygulamaların süreç içerisinde adeta yeni rant aracına dönüştüğü görülmektedir. Büyük kentlerde birçok emlak ofislerinin, kooperatiflerin ve diğer işletme yapılarının tarım arazilerini edindikleri, planlama ve yapılaşma izinleri alınmadan hobi bahçesi ve daha da ötesinde “kent yazlığı” veya “hafta sonu evleri” gibi kullanımları geliştirme projesi vaadiyle satış ve pazarlama işlemlerini yürüttükleri gözlenmektedir. Hobi bahçelerinin oluşturulması, tarımsal faaliyetler açısından ele alındığında “tarım dışı kullanım izninin verilmesi” olarak değerlendirilmektedir. Tarım arazilerinin korunması ve verimli kullanılması, ulusal bir politika olmanın ötesinde küresel bir sorun haline gelmiş ve yakın gelecekte olası gıda krizinin önlenmesi için politika geliştirmek ve etkin uygulama yapılması yaşamsal önem arz etmektedir. Bu açıdan; zaman içerisinde verimli tarım arazileri üzerinde yayılımın artması, imar planları dışında uygulamaların yapılması ve konu ile ilgili herhangi bir yasal dayanağın bulunmaması nedeni ile acil müdahale edilmesi gereken “hobi bahçesi” yapılanmalarının ve kullanımlarının oluştuğu dikkati çekmektedir.Yapılan çalışmada hobi bahçelerine ilişkin olarak 7225 Sayılı Kanun ile 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu (TKAKK)’nda yapılan değişiklik sonrası hobi bahçesi yaklaşımındaki değişim ele alınmış ve yasal değişiklikler ve beraberinde yaşanan pandemi sürecinin hobi bahçesi kullanımlarına etkisi irdelenmiştir. Ankara ili ölçeğinde, hobi bahçelerinin alım satım süreçlerinin aktörlerinden olan emlak ofisleri ve ilgili kamu kurumları ile yapılan derinlemesine görüşme ve anket sonuçlarına göre hobi bahçesi talebine yönelik olarak kullanıcı tercihleri, pandemi etkisi ve yasal düzenlemelerin piyasaya olan etkisi irdelenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre; yeni bir yasal düzenlemenin yapılması, hobi bahçesi kullanımının imar mevzuatı içerisinde tanımlanması, planlar kapsamında yer seçim kriterlerinin de belirlenerek kent planlarına entegre edilmesinin gerekliliği ortaya konulmuştur. Ayrıca mevcut hobi bahçelerinin de yapılması gerekli olan yasal düzenleme kapsamında belirlenen kriterlere uygunluğunun analiz edilmesi koşulu ile kullanımlarına izin verilmesi ve uygun olmayan kullanımların kaldırılarak arazinin eski haline getirilmesinin acil ve gerekli olduğu vurgulanmalıdır.
In Turkey, there is no specific legal regulation regarding hobby gardens, which emerge as a result of people's limited yet natural search for outdoor spaces. It is observed that hobby garden applications are carried out without legal basis in an unplanned manner and over time these applications have turned into a new form of profit-making. In major cities, many real estate agencies, cooperatives, and other business structures acquire agricultural land, conduct sales and marketing transactions promising to develop usage such as hobby gardens, and even beyond, "urban cottages" or "weekend homes" without obtaining planning and construction permits. The establishment of hobby gardens, when considered from the perspective of agricultural activities, is evaluated as "granting non-agricultural land use permission." Preserving agricultural lands and utilizing them efficiently has become a global issue beyond being a national policy, and developing policies and implementing them effectively is vital to prevent possible food crises in the near future. In this regard, the emergence of "hobby garden" structures and uses that need urgent intervention due to the increase in spread over productive agricultural lands over time, implementation of practices outside zoning plans, and the absence of any legal basis regarding the matter draws attention. In the study, the change in the approach to hobby gardens after the amendments made with Law No. 7225 and Law No. 5403 on Soil Conservation and Land Use (TKAKK) was addressed, and the impact of legal changes and the accompanying pandemic process on hobby garden uses was examined. Based on in-depth interviews and survey results conducted with real estate agencies and relevant public institutions, which are actors in the buying and selling processes of hobby gardens in Ankara province, user preferences regarding hobby garden demand, the pandemic effect, and the impact of legal regulations on the market were examined. According to the research results, it has been emphasized that making a new legal regulation, defining hobby garden usage within the zoning regulations, and determining site selection criteria within the plans and integrating them into urban plans are necessary. Additionally, it should be emphasized that it is urgent and necessary to analyze the compliance of existing hobby gardens with the criteria determined within the required legal regulation and to allow their use under the condition of compliance, while removing inappropriate uses and restoring the land to its original state.