PETROL FİYATLARINDAKİ DEĞİŞİMİN TÜKETİCİ VE ÜRETİCİ FİYATLARINA ASİMETRİK GEÇİŞKENLİĞİ


AKÇAĞLAYAN A., GEMİCİOĞLU S.

Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, cilt.18, sa.1, ss.59-77, 2022 (Hakemli Dergi) identifier

Özet

Bu çalışmada Türkiye’de 1998:Q1-2019:Q4 dönemi için Brent tipi ham petrol fiyatlarındaki değişikliklerin tüketici ve üretici fiyatları üzerindeki asimetrik etkileri incelenmektedir. Genişletilmiş Phillips eğrisi temel alınarak hem ABD Doları hem de TL ile ifade edilen petrol fiyatlarındaki değişikliklerin tüketici fiyat endeksi (TÜFE) ve üretici fiyat endeksi (Yi-ÜFE) üzerindeki etkileri doğrusal olmayan gecikmeleri dağıtılmış otoregresif modellerle araştırılmaktadır. Çalışmanın bulguları petrol fiyatlarının yurt içi fiyat düzeyleri üzerindeki etkisinin asimetrik olduğu hipotezini desteklemektedir. Petrol fiyatları ve çıktı açığındaki artış her iki enflasyon oranında artışa neden olmaktadır. Bununla birlikte petrol fiyatlarındaki düşüş enflasyon oranlarını ya etkilememekte ya da görece düşük düzeyde etkilemektedir. Tahmin sonuçlarına göre Türk lirası cinsinden ifade edilen petrol fiyatındaki yüzde 1’lik artışın tüketici ve üretici enflasyon oranlarında sırası ile yüzde 0,27 ile yüzde 0,18 artışa neden olmaktadır. ABD Doları cinsinden ifade edilen ham petrol fiyatlarındaki yüzde 1’lik pozitif şok ise tüketici ve üretici fiyat endekslerinde sırası ile yüzde 0,21 ve yüzde 0,17 artışa sebep olmaktadır.
In this study, we examine the asymmetric pass-through effect of Brent crude oil price changes on producer and consumer price index in Turkey for the period between 1998:Q1-2019:Q4. Based on an augmented Phillips curve framework, the asymmetric effects of changes in oil prices expressed in both US Dollars and TL on the consumer price (CPI) and producer price index (PPI) are investigated with NARDL. The bound test for cointegration expresses the evidence between the oil price and the output gap. Our results show that the existence of asymmetric effects of oil prices on both inflation rates in the long run. Our estimations support a significant positive relation between crude oil price increases and inflation rates. However, the decline in oil prices either does not affect the inflation rate or effects them relatively low. According to the estimation results, a 1 percent increase in the oil price expressed in Turkish lira causes an increase of 0,27 percent and 0,18 percent in the consumer and producer inflation rates respectively. The positive shock of 1 percent in crude oil prices expressed in US dollars causes an increase of 0,21 percent and 0,17 percent in consumer and producer price indices, respectively.