Adölesan Sağlığında Fiziksel Aktivitenin Yeri ve Egzersiz Reçetesi


Kazaz H., Ülkar B.

Adölesan Dönemde Sağlık Sorunları ve Yönetimi, Zehra Aycan, Editör, Türkiye Klinikleri Yayınevi, Ankara, ss.21-28, 2025

  • Yayın Türü: Kitapta Bölüm / Araştırma Kitabı
  • Basım Tarihi: 2025
  • Yayınevi: Türkiye Klinikleri Yayınevi
  • Basıldığı Şehir: Ankara
  • Sayfa Sayıları: ss.21-28
  • Editörler: Zehra Aycan, Editör
  • Ankara Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Adölesan dönemde yapılan fiziksel aktivite büyüme ve gelişme açısından, yaşamın ilerleyen dönemlerinde ise ortaya çıkabilecek kronik hastalıkların önlenmesinde kritik öneme sahiptir. Bu dönemde kazanılan hareket alışkanlıkları, yaşam boyu sağlık ve esenlik için anahtar rol oynar. Fiziksel inaktivite henüz çocukluk çağında bile obezite, hipertansiyon ve dislipidemi gibi sağlık sorunlarına neden olurken, erişkinlikte tip 2 diyabet, kardiyovasküler hastalıklar ve depresyon gibi hastalıklara zemin oluşturmaktadır. Fiziksel aktiviteler, direkt mekanik etkileri ile kas ve osteoartiküler dokuların gelişmesine katkı sağladığı gibi kas dokudan salgılanan miyokinler aracılığıyla kas, kemik, endokrin ve sinir dokuların gelişimi ve homeostazına katkı sağlar. Adölesan yaş grubunun günde 60 dakika ortayüksek şiddette fiziksel aktivite (MVPA) yapmaları önerilmektedir. Aerobik aktivitelere ek olarak kas ve kemik gelişimi için direnç egzersizleri ve koşu-sıçrama içeren aktiviteler yapılması özendirilmelidir. Adölesanların istenilen aktivite düzeyine ulaşıp ulaşmadığını değerlendirmek için giyilebilir aktivite takip cihazları (GATC), yoğunluk skalaları ve anketler kullanılabilir. Kronik hastalıkları olan adölesanlara multidisipliner yaklaşımla bireyselleştirilmiş egzersiz programları hazırlanmalıdır.