Yeni Pay Alma Hakkının Kısıtlanmasına İlişkin Genel Kurul Kararı Sermaye Artırım Kararından Ayrılabilir Mi?


Bektaş İ.

Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, cilt.71, sa.4, ss.1459-1480, 2022 (Hakemli Dergi)

Özet

Anonim ortaklıklarda her pay sahibinin yeni pay alma hakkı (rüçhan hakkı) vardır. Bu sayede pay sahipleri ihraç edilen yeni payları, mevcut paylarının sermayedeki oranına uygun olarak alabilirler (TTK m. 461.1). Bununla birlikte Kanun belirli koşullar altında hakkın kısıtlanmasına da izin vermektedir. TTK m. 461.2’de kısıtlamanın koşulları şu şekilde düzenlenmiştir: “Genel kurulun, sermayenin artırımına ilişkin kararı ile pay sahibinin rüçhan hakkı, ancak haklı sebepler bulunduğu takdirde ve en az esas sermayenin yüzde altmışının olumlu oyu ile sınırlandırılabilir veya kaldırılabilir...” Maddedeki koşullardan biri kısıtlamanın “genel kurulun sermayenin artırımına ilişkin kararı ile” yapılmasıdır. Bu ifade bir yönüyle kısıtlamanın bağımsız bir karar olmadığına, daha ziyade artırım kararının bir parçası (onun bir koşulu) olduğuna işaret etmektedir. Buna göre sermaye artırım kararı ve kısıtlama kararı, aralarındaki sıkı ilişki nedeniyle kural olarak birbirinden ayrılamamaktadır. Ayrılma yasağı ya da bütünlük ilkesi olarak ifade edebileceğimiz bu durum, kanımızca genel kuruldaki oylamanın usulünü de etkilemekte ve iki kararın kural olarak birlikte oylanmasını gerektirmektedir. Ayrılma yasağının bir diğer sonucu ise yeni pay alma hakkının kısıtlanmasına ilişkin kanunî koşullara uyulmadığında, sermaye artırımının bu hukuka aykırılıktan bir bütün olarak etkilenmesidir. Diğer bir deyişle, kısıtlama hukuka aykırı ise sermaye artırım kararının da ku

According to article 461.1 of the Turkish Commercial Code, each shareholder has the right of pre-emption (subscription right) in joint-stock companies. However, the Code also regulates the conditions of restricting the right as follows: “The subscription right of the shareholders may be restricted or withdrawn by the decision on the capital increase of the general meeting, only if there is a just cause and affirmative votes of minimum sixty percent of the registered capital…” The statement “by the decision on the capital increase of the general meeting” of the article indicates the tight connection between the decision of capital increase and the decision of restricting rights. As a rule, the second one is not a separate decision but only an inseparable part (condition) of the first one. Because of this connection, we suggest that both decisions shall be voted together in the general meeting. The second result of this connection is about the legal validity of the capital increase when the restriction is unlawful. We argue that in this situation the capital increase should be annulled as a whole (not only the condition of the restriction) because the aim of the capital increase depends on it and they voted together