II. Uluslararası, III. Ulusal Kadın Sağlığı Hemşireliği Kongresi, 21 Aralık 2023
Bölgesel ve küresel çapta sorunlar yaratan savaş, temelde ülkelerin maddi ve
manevi değerlere sahip olma dürtüsüne dayanır. Dünya’nın birçok yerinde
devam eden savaşlardan en çok zarar görenler savunmasız durumdaki
kadınlar ve çocuklar olmaktadır. Bu derleme, savaş ve çatışma içerisinde
sıkışıp kalmış, toplumsal cinsiyet temelinde cinsel şiddete maruz kalan
kadınların durumlarını ve bu kadınların bakımında hemşirelerin rol ve
sorumluluklarını ele almak amacıyla hazırlanmıştır. Literatür tarama
yöntemi kullanılarak Google Scholar veri tabanı üzerinden elde edilen
bulgular özetlenmiştir. Savaş ortamında kadınların cinsel şiddete %30
oranında maruz kaldıkları bildirilmiştir. Savaşlarda kadına yönelik cinsel
şiddetin ve sistematik tecavüzlerin bir “etnik temizlik” aracı ve savaş silahı
olarak kullanıldığı belirtilmektedir. Cinsel şiddet türü olarak kadının en çok
mağdur edildiği tecavüz, kadının bedeni düşman toprağının bir parçası olarak
algılandığı için savaşın tarafları arasında bir üstünlük aracı haline
dönüşebilmektedir. Savaşta yaşanan tecavüz, çatışma sonrasında istenmeyen
gebelik, cinsel yolla bulaşan hastalıklar ve toplum tarafından dışlanma gibi
sonuçlara neden olmaktadır. Kadınlar maruz kaldıkları tüm bu olumsuz
durumlara bağlı olarak yaşamlarının ileri dönemlerinde somotoform
bozukluk, travma sonrası stres bozukluğu, depresyon ve cinsel işlev
bozuklukları gibi sorunlarla karşılaşmaktadır. Hemşireler savaş zamanı ve
sonrası verdikleri tüm sağlık hizmetlerinin yanında ayrıca cinsel şiddet ve
tecavüz sonrası tıbbi bakım, yaralanmaların tespiti ve tedavisi, adli bildirim
ve belgeleme, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlara yönelik koruyucu ve tedavi
edici hizmetler, acil kontrasepsiyon hizmetleri, güvenli tıbbi abortus, gebelik
takibi, psikososyal destek ve takip hizmetleri gibi birçok alanda görevli
sağlık profesyonelleridir. Bu kapsamda hemşirelerin savaşta cinsel şiddete
maruz kalan kadınların bakımında rol ve sorumlulukları konusunda
farkındalıkların artırılması ve eğitimlerinde bu konunun ele alınması
önemlidir.
Anahtar Kelimeler: Savaş, Cinsel şiddet, Kadın, Hemşire
War that creates regional and global problems, is fundamentally based on the
impulse of countries to possess material and immaterial values. Women and
children, who are vulnerable, get harm the most damage from the wars that
are going on in many parts of the world. This review was prepared to discuss
the situation of women who are trapped in war and conflict, who are exposed
to gender-based sexual violence, and the roles and responsibilities of nurses
in caring for these women. The findings obtained from Google Scholar
database using the literature review method has been summarized. Reports
indicate that 30% of women experience sexual violence during war. Sexual
violence and systematic rape against women are said to be used as a means
of "ethnic cleansing" and as weapons of war in wars. Rape, the form of sexual
violence most frequently suffered by women, becomes a means of gaining
advantage between warring parties, as women's bodies are perceived as part
of the enemy's territory. Rape in war leads to consequences such as unwanted
pregnancy, sexually transmitted diseases, and social ostracization after the
conflict. Women face problems such as somatoform disorders, post-
traumatic stress disorder, depression, and sexual dysfunctions later in life due
to all these negative situations they are exposed to. Nurses are health
professionals in many fields such as medical care after sexual violence and
rape, detection, and treatment of injuries, forensic reporting and
documentation, protective and therapeutic services for sexually transmitted
infections, emergency contraception services, safe medical abortion,
pregnancy follow-up, psychosocial support, and follow-up services, in
addition to all health services they provide during and after wartime. In this
context, it is important to raise awareness of the role and responsibilities of
nurses in caring for women exposed to sexual violence in war and to address
this issue in training.
Anahtar Kelimeler: Warfare, Sexual violence, Woman, Nurse