Müslümanların İber Yarımadası’ndaki siyasi varlığı, 711 yılında Emevî Devleti’nin Kuzey Afrika valisi ve komutanı Musa b. Nusayr (ö. 98/717) ile Berberi komutan Tarık b. Ziyad (ö. 102/720) idaresindeki fetih ordusunun bölgeye girişiyle başlamış, Gırnata Nasrî Sultanlığı’nın (Benî Ahmer Emirliği) 1492’de yıkılışına kadar sürmüştür. Endülüs’te Müslümanların siyasi hâkimiyetinin var olduğu sekiz asra yakın bu oldukça uzun zaman dilimi, hızla ve başarıyla gerçekleşen fetihler, kısa sürede kaybedilen topraklar, bölgenin sık sık maruz kaldığı isyan, işgal ve çalkantılarla yoğrulmuş bir tarihtir. Bununla birlikte siyasi hâkimiyetin Müslümanların elinde olduğu tarihler (711-1492) içerisinde Endülüs’te farklı hanedanlar hüküm sürmüştür. Farklı etnik ve dinî kimliklerin bir arada yaşadığı Endülüs, İslam tarihi içerisinde hem siyasî hem de ilmî ve kültürel boyutlarıyla öne çıkan bir alan olmuştur. Oldukça zengin Endülüs tarihi içerisinde, toplumun yarısını teşkil eden kadınların da ilmî, siyasi ve sosyal hayatta belirgin ve aktif bir konumları ile var oldukları bilinmektedir. Bilhassa politikada Endülüslü kadınların ön planda olduğu sahneler, tarihî metinlerde kayıt altına alınmıştır. Endülüs siyasi tarihinde bazı kadınların rolüne odaklanan bu makalede, Endülüslü kadınların siyasi etkinlikleri, en etkin oldukları Nasrîler Dönemi (1238-1492) ile sınırlandırılarak aktarılmaktadır.
The political presence of Muslims in the Iberian Peninsula started with the entry of the conquering army under the command of Musa b. Nusayr and Tariq b. Ziyad in 711, and continued until the collapse of the Nasrid Sultanate of Granada in 1492. This long period of nearly eight centuries of political dominance of Muslims in al-Andalus is a history that has been kneaded by conquests that took place quickly and successfully, lands lost in a short time, rebellions, occupations, and turmoils that the region is frequently exposed to. However, different dynasties ruled in al-Andalus during the period when the political dominance was in the hands of the Muslims (711-1492). Al-Andalus, where different ethnic and religious identities live together, has been a remarkable area in the history of Islam with its political, scientific, and cultural history. It is known that in the rich history of Andalusia, women, who constitute half of the society, have a prominent and active position in scientific, political and social life. Especially the scenes in which Andalusian women are at the forefront in politics have been recorded in historical texts. In this article, which focuses on the role of women in the political history of al-Andalus, the political activities of some Andalusian women are described by limiting them to the Nasrîd Period (1238-1492), when they were most active.
