Akademik Veri Yönetim Sistemi
3. Uluslararası 4. Ulusal Halk Sağlığı Hemşireliği Kongresi, Ankara, Türkiye, 11 - 13 Ocak 2023, ss.92, (Özet Bildiri)
Amaç: Sağlık okuryazarlığı bireylerin sağlığını korumak ve geliştirmek için sağlıkla ilgili bilgileri bulma,
anlama, değerlendirme ve uygulama becerisini ifade eden bir kavramdır. Özellikle COVID-19 pandemisi
başladıktan sonra sağlık okuryazarlığı ile birlikte COVID-19 ile ilgili bilgiye erişme, anlama, değerlendirme
ve uygulamayı içeren COVID-19 ile ilişkili sağlık okuryazarlığı kavramı ortaya çıkmıştır. Covid-19 pandemi
sürecinde okullar başta olmak üzere tüm yaşam alanlarında sağlığı koruma önlemlerinin alınarak okullarda
sağlığın geliştirilmesi gerekmektedir. COVID-19 pandemi sürecinde okul sağlığı çalışmalarının planlanmasında
ve yürütülmesinde okul yöneticileri lider konumdadır. Bu çalışmada okul yöneticilerinin koronavirüs ile ilişkili
sağlık okuryazarlığı düzeyi ve bu düzeyi etkileyen faktörlerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu çalışmanın okul
sağlığı kapsamında sağlık okuryazarlık düzeyini artırmaya yönelik çalışmalara ışık tutacağı düşünülmektedir.
Gereç-Yöntem: Kesitsel tipte olan bu çalışmanın örneklemini Ankara’daki ilkokul, ortaokul ve liselerdeki
402 okul yöneticisi oluşturmuştur. Veriler Eylül 2021 ile Şubat 2022 arasında tanımlayıcı özellikler soru
formu ve COVID-19 ile ilişkili sağlık okuryazarlığı ölçeği (HLS-COVID-Q19) kullanılarak toplandı. Verilerin
analizinde tanımlayıcı istatistikler, bağımsız gruplarda t testi ve tek yönlü varyans analizi kullanılmıştır.
Veriler SPSS 14.0 programında değerlendirilmiştir. Anlamlılık düzeyi p<0.05 olarak kabul edilmiştir. Çalışma
öncesi etik kurul onayı (22.04.2021, 06/32), kurum izni ve katılımcılardan aydınlatılmış onam alınmıştır.
Bulgular: Katılımcıların %64.4’ünün erkek olduğu, %34.6’sının 40 yaş ve altında olduğu, %35.6’sının
ilkokulda görev yaptığı belirlendi. Katılımcıların %77.1’i yeterli, %16.7’si problemli ve %6.2’si yetersiz
düzeyde koronavirus ile ilişkili sağlık okuryazarlığına sahipti. Katılımcıların HLS-COVID-Q19 ölçeği
toplam puan ortalaması 3.36±0.55’dir. HLS-COVID-Q19 alt boyut puan ortalamaları bilgiye erişim için
3,45±0,52, anlama için 3,39±0,61, değerlendirme için 3,26±0,63 olarak bulundu. Yaş, cinsiyet, kronik
hastalık durumu, görev yapılan okul türü, koronavirüs hakkında bilgi düzeyi, koronavirüs hakkında
bilgi nedeniyle kafa karışıklığı düzeyi, aşı olma isteği, aşıların güvenli, etkili ve dini inançlarına uyumlu
olduğuna inanma durumunun koronavirüs ile ilişkili sağlık okuryazarlığını etkilediği saptandı (p<0.05).
Sonuç: Bu çalışmada okul yöneticilerinin koronavirüs ile ilişkili sağlık okuryazarlığı düzeyi yeterli bulunmuştur.
Okul yöneticilerinin sağlık okuryazarlığı düzeyini cinsiyet, yaş, kronik hastalık durumu, görev yaptığı okul türü,
koronavirüs hakkında bilgi düzeyi, koronavirüs hakkında bilgi nedeniyle kafa karışıklığı düzeyi, aşı olma isteği ve
aşılar hakkındaki düşüncelerinin etkilediği belirlenmiştir. Okul sağlığını geliştirme faaliyetlerinin planlanmasında
okul yöneticilerinin koronavirüs ile ilişkili sağlık okuryazarlığı düzeyini etkileyen faktörlerin dikkate alınması
önerilmektedir.