Üniversite müzelerinin ve sergi salonlarının uluslararası müze etik kodları doğrultusunda uygulamaları: Ankara Üniversitesi müzeleri ve sergi salonları


Creative Commons License

GÜVENÇ P. E., GÜNERÖZ C.

Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, cilt.14, sa.3, ss.1069-1085, 2024 (Hakemli Dergi) identifier

Özet

Müzecilikte kültürlerarası farklılıkların göz önünde bulundurulması, sosyal kabul ve dışlanmanın müze çalışmalarıyla irdelenmesi, izleyicinin ihtiyaçlarının ön plana çıkarılması, müzelerin demokratikleşme süreçlerinde oynadıkları rollerin vurgulanması ve etik kavramı müze tanımının önemli bileşenleridir. Etik, bu alanda çalışanların kendi müzelerinin geleceği, koleksiyonları ve topluluklarla olan ilişkileri ile ilgili kararları vermelerine yardımcı olmak için gerekli kural ve ilkeleri temsil eder. Müze sektöründe kararlaştırılan etik ilkelere uyulmasıyla kişiden kişiye değişebilen kendi bireysel etik anlayışı yerine, geçerliği kabul edilmiş ortak kurallar çerçevesinde hareket etmelerini sağlamaktadır. Bu çalışmada Uluslararası Müzeler Konseyi (ICOM), müze etik kodları çerçevesinde, topluma, kamuya ve profesyonel müze çalışanlarına hizmet şeklindeki etik yaklaşım temel alınarak yurt dışı müze etik kod örnekleri incelenmiş ve Ankara Üniversitesi bünyesindeki müzeler ve sergi salonlarında etik kuralların uygulanabilirliği görevli personellerin görüşleri alınarak betimsel ve nicel olarak analiz edilip yorumlanmıştır. Elde edilen verilere göre bahsedilen müzelerin ve sergi salonlarının kendilerine ait etik kod ve kural olmadığı halde birçok etik kodu yerine getirmeye çalıştıkları, uygulanamayan etik kodlar için yeterince bilgi ve personele sahip olunmadığı gözlenmiştir.
Considering intercultural differences in museology, examining social acceptance and exclusion through museum practices, prioritizing the needs of the audience, emphasizing the roles museums play in democratization processes, and the concept of ethics are important components of the definition of a museum. Ethics represent the necessary rules and principles to help those working in this field make decisions regarding the future of their museums, their collections, and their relationships with communities. Adherence to the ethical principles agreed upon in the museum sector ensures that actions are taken within a framework of universally accepted rules, rather than individual ethical understandings that may vary from person to person. This study examines examples of international museum ethical codes within the framework of the International Council of Museums (ICOM) ethical codes, focusing on the ethical approach of serving society, the public, and professional museum workers. The applicability of ethical rules in university museums and exhibition halls within Ankara University was analyzed descriptively and quantitatively, based on the views of the personnel in charge. According to the obtained data, although mentioned museums and exhibition halls did not have their own ethical codes and rules, they tried to fulfill many ethical codes. It was observed that there was not enough information and personnel for the implementation of some ethical codes.