Akademik Veri Yönetim Sistemi
Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, sa.7, ss.1-28, 2018 (Hakemli Dergi)
Yeni Türk Devleti’nin temellerini atan Birinci TBMM, daha ilk günden itibaren
kendisini kurucu bir meclis olarak görmüş, yeni bir devlet kurmanın bütün gereklerini adım
adım gerçekleştirmiştir. Meclis Hükümeti Sistemi’ni benimseyen TBMM’de “İcra Vekilleri
Heyeti” adıyla bir hükümetin kurulmasını öngören kanun, 2 Mayıs 1920’de kabul edilmiştir.
Bu kanun çerçevesinde 3 Mayıs 1920’de yapılan seçimlerle “Birinci İcra Vekilleri Heyeti”
adıyla ilk Hükümet kurulmuştur. Bu Hükümet içerisinde yer alan Sıhhiye ve Muavenet-i
İçtimaiye Vekâleti Vekilliği’ne ise İstanbul Mebusu Doktor Adnan (Adıvar) Bey seçilmiştir.
Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı, 1921 yılında ülkenin nüfus ve ekonomik
potansiyelini belirlemek, coğrafi, sosyal ve sağlık problemlerini yerinde tespit etmek amacıyla
bir çalışma başlatmıştır. III. İcra Vekilleri Heyeti’nde Sıhhiye ve Muavenet-i İçtimaiye
Vekilliği yapan Dr. Refik Saydam ve Dr. Rıza Nur’un emirleriyle bütün ülkenin aynı metot
dâhilinde araştırılması ve sonuçlarının yayımlanarak istifadeye sunulması hedeflenmiştir. Bu
bağlamda 1922-1938 yılları arasında “Türkiye’nin Sıhhi ve İctimai Coğrafyası” adıyla toplam
yirmi bir eser yayınlanmıştır.
Anadolu vilayet ve sancaklarını sağlık, sosyal, ekonomik ve coğrafi açılardan tanıtan
bu eserlerden birisi de Cebel-i Bereket (Osmaniye) vilayetidir. 1925 yılında Adana Türk Sözü
Matbaasında Osmanlıca olarak basılan bu eser, vilayete ait coğrafi, iktisadi, sosyal, tarihsel ve
yönetsel ön bilgileri içermektedir. Yeni Türk harflerine çevirisi yapılan eser, bu çalışmada sadeleştirilerek değerlendirilmiştir. Cumhuriyetin ilk yıllarına ait birinci elden otantik bilgileri
kapsayan bu eserin, mevcut literatüre ve yerel tarih araştırmacılarına katkı sağlayacağı
değerlendirilmektedir.
The First Turkish Grand National Assembly, which laid the foundations of the new
Turkish State, saw itself as a constituent assembly from the first day onwards and achieved all
requirements of establishing a new state step by step. The Parliament, which adopted the
Parliamentary Government System by a law on 2nd May 1920 recommended the
establishment of the government in the name of the “Executive Parliamentarian Board”.
Within the framework of this law, the first Government, First Executive Parliamentarian
Board, was formed after the elections held on 3rd May 1920. Adnan (Adıvar) Bey was elected
as the Minister of Health and Internal Affairs in Istanbul.
In 1921, the Ministry of Health and Social Welfare initiated a study to survey the
population and economic potential of the country and to identify geographical, social and
health problems on the spot. Dr. Refik Saydam and Dr. Rıza Nur, ministers of Ministry of
Health of the 3rd Executive Committee, aimed to survey the whole country with the same
method and to publish the results of the research. In this context, a total of twenty-one
monographs have been published under the title "Turkey's Health and Aggregation
Geography" in 1922-1938.
One of these Works introducing health, social, economic and geographical aspects of
Anatolian provinces is the province of Cebel-i Bereket (Osmaniye). This work, containing
preliminary information on the geography, economy, social structure, history and
administrative of the province, was published in Ottoman Turkish in Adana, by the Publisher
“Türk Sözü” in 1927. In this study, this work has been translated into modern Turkish letters,
simplified and evaluated. The work, including original authentic information from the early
years of the Republic, will contribute to researches on current literature and local history.