Hastanelerde Talep Tahmini: Antibiyotik Tüketimi Üzerine Bir Uygulama


Işıkçelik F., Özler G.

Akdeniz Zirvesi 10. Uluslararası Sosyal Bilimler Kongresi, Girne, Kıbrıs (Kktc), 2 - 05 Kasım 2023, ss.1181-1189

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Girne
  • Basıldığı Ülke: Kıbrıs (Kktc)
  • Sayfa Sayıları: ss.1181-1189
  • Ankara Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Sağlık kurumlarında, hizmet sürecinin aksamadan yürütülebilmesi ve doğru planlama yapılabilmesi için, bünyesinde bulundurduğu malzemelerden ne kadar talep edileceğinin tahmin edilmesi önem arz etmektedir. Bu araştırmada, bir devlet hastanesinde antibiyotik tüketiminin 2018-2022 yıllarına ait tüketim verilerine zaman serisi analizi yöntemlerinden hareketli ortalama, basit üstel düzeltme ve Holt-Winters yöntemleri uygulanarak 2023 yılı için antibiyotik tüketiminin tahmin edilmesi amaçlanmıştır. Araştırmada, hastanenin 2018-2022 yılları arasındaki antibiyotik tüketimi verileri “Minitab 18” programı kullanılarak analiz edilmiştir. İncelenen devlet hastanesinde antibiyotik tüketiminin zaman içerisinde dalgalanma eğiliminde olduğu, 2018 yılı ile 2020 yılları süresince yaz aylarında azaldığı, 2021 yılında yaz aylarında arttığı ve 2022 yılında önceki yıllara göre azalış gösterdiği saptanmıştır. Araştırma kapsamında kullanılan yöntemler arasında. MAPE değeri en düşük olan yöntem, yöntemler arasında en uygun yöntem anlamına gelmektedir. MAPE değerleri 49 olan iki yöntem, α=0,5 için tek üstel düzeltme ve α=0,8 için tek üstel düzeltme yöntemi olarak belirlenmiştir. Antibiyotik tüketimi yıl bazında en fazla Çarpımsal Holt-Winters yöntemine göre 52854,81; en düşük ise basit üstel düzeltme (α=0,8) yöntemine göre 32453,16 olarak bulunmuştur. Araştırma sonucunda, “Tek Üstel Düzeltme (0,5)” yöntemine göre, 2023 yılında aylık antibiyotik tüketimi 3131, toplam antibiyotik tüketimi 37572 olarak tespit edilmiştir. “Tek Üstel Düzeltme (0,8)” yöntemine göre, 2023 yılında aylık antibiyotik tüketimi 2704, toplam antibiyotik tüketimi ise 32453 olarak tespit edilmiştir. Belirsiz ve hata tolere edilemez bir hizmet türü olan sağlık hizmetlerinin önemli bir ayağı da hastanelerdir. Hastanelerde malzeme yönetimine yönelik kararlar alınırken, yöneticilerin zaman serisi yöntemlerini dikkate almalarının önemli olduğu düşünülmektedir.