22. ULUSAL SU ÜRÜNLERİ SEMPOZYUMU, Ankara, Turkey, 16 - 18 May 2024, pp.30
Biyoyumak Teknolojisinde Mikroorganizmaların Rolleri
Ercüment GENÇ1*, Doğukan KAYA2, Merve SARIİPEK3,
Ahmet GÜRLER1, Mursal Abdulkadir HERSİ1,4, Pelin BAĞLAN1,
Atakan PİPİLOS5
1Ankara Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Su
Ürünleri Mühendisliği Bölümü, Ankara/Türkiye 2Tokat Gaziosmanpaşa
Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Zootekni Bölümü, Tokat/Türkiye 3Sinop
Üniversitesi, Su Ürünleri Fakültesi, Yetiştiricilik Bölümü, Sinop/Türkiye
4Scottish Association for Marine Science
(SAMS), Scottish Marine Institute, Oban, Argyll/Birleşik Krallık
5Ankara Üniversitesi, Biyoteknoloji Enstitüsü,
Ankara/Türkiye
*Sorumlu yazar: egenc@ankara.edu.tr
Su ürünleri yetiştiriciliği, yüksek
girdi maliyetleri ve çevresel sınırlamalar nedeniyle önemli zorluklarla karşı
karşıyadır. Bu zorlukların üstesinden gelmek için biyoyumak teknolojisi (BYT),
sürdürülebilir bir çözüm sunmaktadır. Yetiştiricilikte, yem ve metabolik
faaliyetler sonucu ortaya çıkan azotlu atıkların (NH₄⁺-N ve NO₂⁻-N), uygun
havalandırma, sirkülasyon ve karbon eklenmesi koşullarında mikroorganizmalar
tarafından, değerli besin kaynaklarına dönüştürülmesi mümkün olmaktadır. Işık
alan sistemlerde bakteri ve alg etkileşimi ile yeşil, doğal ışığın olmadığı
ortamlarda ise kahverengi su biyoyumak sistemleri oluşturulmaktadır.
Yenilenebilir ve yeniden kullanılabilir bir yetiştiricilik ortamı sağlayan BYT
sistemlerinde, heterotrofik bakteriler ve foto ototrofik algler su kalitesinin
optimizasyonunda ve organik atıkların azaltılmasında rol oynamaktadır.
Proteobacteria, Bacteroidetes ve Cyanobacteria gibi çeşitli baskın bakteri
filumları ve diğer mikroorganizmalar, amonyum ve nitrit gibi toksik maddelerin azaltılmasına
yardımcı olurlar. BYT, yem değerlendirme oranını iyileştirmekte, yemdeki
protein seviyelerini düşürmekte ve patojenlere karşı biyolojik kontrol
sağlayarak yetiştiricilik verimini ve karlılığını artırmaktadır. Araştırmalar,
BYT sistemlerinde yetiştirilen balık ve karides yetiştiricilik veriminde
geleneksel berrak su koşullarına göre artış olduğunu göstermektedir. Sonuç
olarak, BYT, su ürünleri yetiştiriciliğinde sıfır su değişimi ile çevresel
etkiyi azaltmada ve ekonomik verimliliği artırmada yenilikçi bir çözüm
sunmaktadır. Bu teknolojinin, özellikle ticari değeri yüksek türler için geniş
bir uygulama potansiyeline sahip olacağı ve sürdürülebilir su ürünleri
yetiştiricilik sektörü için önemli faydalar sağlayacağı beklenmektedir.
Anahtar Kelimeler: Biyoyumak
teknolojisi, Su ürünleri yetiştiriciliği, Sıfır su değişimi, Yenilenebilir
sistemler, Su kalitesi.
Teşekkür: Bu çalışma TÜBİTAK 1004
Mükemmeliyet Merkezi Destek Programı 22AG009 numaralı Gıda Arzı Güvenliği
Çerçevesinde Su Ürünlerinde Yenilikçi ve Sürdürülebilir Uygulamalar projesi
kapsamında desteklenen TR.AQUA Platformu, altında APYÖK – Proje 2 çalışmalarının
tanıtımı için hazırlanmıştır.