Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2014
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: DİCLE ARAS
Danışman: CENGİZ AKALAN
Özet:Bu çalışmanın amacı, sekiz haftalık spor kaya tırmanışı antrenmanının kalp ile bazı fiziksel ve fizyolojik parametrelere etkisinin incelenmesidir. Böylece spor kaya tırmanışının, sağlığı ve fiziksel uygunluğu koruyup geliştirmede ne derece etkili bir fiziksel aktivite olduğu araştırılmıştır. Çalışmaya, 19 (10 kişi kontrol ve 9 kişi deney grubu) sağlıklı sedanter gönüllü olarak katılmıştır. Deney grubu bir haftalık temel tırmanış eğitiminden sonra vücut kompozisyonu, EKO, EKG, aerobik ve anaerobik güç, izokinetik kuvvet, enerji metabolizmaları, bazı fizyolojik uyum parametreleri ile günlük fiziksel aktivite ve enerji harcaması ölçümlerine katılmıştır. Antrenman yoğunluğu KAHrezerv yöntemine göre % 70 olarak belirlenmiş ve şiddet her antrenmanda KAH monitörleriyle kontrol edilmiştir. Bu şiddette haftada üç gün ve günde bir saat tırmanış yapmış, başka bir fiziksel aktivite programına katılmamışlardır. Sonrasında da aynı ölçümler son test olarak tekrarlanmıştır. Kontrol grubu ise ön ve son testler arasındaki sekiz hafta boyunca hiçbir düzenli fiziksel aktiviteye dâhil olmamıştır. Bulgular incelendiğinde; kontrol grubunda anlamlı fark bulunamazken, deney grubuna ait vücut kompozisyonu (vücut yağ ağırlığı, vücut yağ yüzdesi ve vücut kütle indeksi), aerobik güç (VO2maks ve test süresi), izokinetik kuvvet (dirsek ve diz eklemlerinde) ve bazı sıçrama değerlerinde (yükseklik ve havada kalma sürelerinde) istatistiksel olarak anlamlı değişiklikler (p< 0,05) görülmüştür. Bununla birlikte anaerobik güç değerlerinde (mutlak ve rölatif alaktasit ve laktasit güçte), günlük fiziksel aktivite ve enerji harcaması düzeylerinde (TEH, AEH, TOS, OMET, FAS, OFAS, ZFAS, YS, US), enerji metabolizmalarında, bazı aerobik güç değerlerinde (iş yükü, KAHmaks) ve EKG ölçümüyle alınan KHD parametrelerinde (KAHort, SDSD, SDNN, SDNN5, EPNN50, RMSSD, TP, LF/HF, HF, LF, HFnu, LFnu) istatistiksel olarak anlamlı olmayan iyileşmeler kaydedilmiştir. EKO, reaksiyon zamanı, uyku kalitesi ve aktiviteye fizyolojik uyum parametrelerinde (Sİ, Y, AR, MSS, GDKPS, D, HS) ise olumlu değişiklikler bulunamamıştır. Korelasyon analizlerine göre bazı EKO ve EKG parametreleriyle Vücut Kompozisyonu, Aerobik Güç, Anaerobik Güç, Metabolik Holter ve İzokinetik Kuvvet ölçüm sonuçlarından bazıları arasında ilişki bulunmuştur. Spor kaya tırmanışı sağlıkla ilgili birçok fiziksel uygunluk parametresini olumlu etkilemektedir. Ancak spor tırmanışın kalp üzerinde yapısal ve morfolojik değişikliklere neden olabilmesi için sekiz haftadan daha uzun süreler yapılması gerekmektedir.AbstractThe purpose of this study was to examine the effect of eight weeks sport rock climbing training on heart and selected physical and physiological parameters. Thus, it was investigated to determine how efficient sport rock climbing to protect and improve health and physical fitness. A total of 19 (10 control and 9 experimental) healthy sedentary person voluntarily participated in this study. After one week of a basic sport climbing practice, body composition, echocardiography, electrocardiography, aerobic power, anaerobic power, isokinetic strength, energy metabolisms, some physiological adaptation and daily physical activity and energy consumption parameters were conducted for experimental group. Afterwards they climbed three times per week in 60 minute sessions during eight weeks and did not participate in any other exercise program. Their climbing intensity calculated as 70 % according to the HRreserve method and controlled on each training by using HR monitors. At the end of the eight weeks all measurements were repeated. Control group did not participated in any exercise program during eight weeks between pre and post tests. Findings indicated that there were no significant differences for control group. Results showed that after eight weeks of training in experimental group improvement in body composition (mass of body fat, percent body fat, body mass index), aerobic power (VO2max, test duration), some isokinetic strength (on elbow and knee joint) and some jump parameters (jump height, flight time) were statistically significant (p< 0,05). Even if some parameters that, anaerobic power (absolute and relative lactasit and alactasit power), daily physical activity and energy consumption states (TEE, AEE, NOS, MMET, PAD, MPAD, VPAD, LD, SD), aerobic power (work load, HRmax), energy metabolisms and HRV parameters (HRresting, SDSD, SDNN, SDNN5, EPNN50, RMSSD, TP, LF/HF, HF, LF, HFnu, LFnu) did not show any statistically differences between ore and post-test there were still some improvement were observed. On the other hand, ECHO, reaction time, sleep efficiency and physiological adaptation to physical activity parameters (S, F, AR, CNS, GECPS, D, H) did not either improved or changed. According the correlation analysis there were significant relationship between some parameters including ECG, ECHO, Body Composition, Aerobic-Anaerobic Power, Metabolic Holter and Isokinetic Strength. Sport rock climbing has positive effects on many physical fitness parameters. Hence, to obtain functional and morphological changes on heart statistically it should be longer than eight weeks.