Gliserinin kıymetli ürünlere dönüştürülmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2009

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: GÖKAY GÜREL

Danışman: MUSTAFA GÜLLÜ

Özet:

Bu tez çalışmasında; doğal polihidroksi bir bileşik olan gliserinin farklı katalizör ve katkı maddeleri varlığında pirolitik koşullar altındaki reaksiyonlarından, endüstriyel olarak değerli kimyasal maddelerin sentezi araştırılmıştır. Araştırmanın birinci aşamasında; gliserinin pirolitik koşullardaki reaksiyonları ayrıntılı bir şekilde incelenmiştir. Çeşitli katalizörlerinin kullanıldığı ya da katalizör kullanılmadığı çalışmalar sonucunda başarılı bir şekilde akrolein veya asetaldehit sentezi gerçekleştirilmiştir. Tez çalışmasının ikinci aşamasında ise gliserinden elde edilen akroleinin amonyak gazı varlığında yüksek sıcaklık ve piroliz şartlarında reaksiyonları incelenmiştir. Akroleinin, amonyak gazı varlığındaki reaksiyonlarından piridin, metilpiridinler (pikolin) ve pirazinler gibi heterohalkalı bileşiklerin sentezi başarılı bir şekilde gerçekleştirilmiştir. Ayrıca katalizör türü, sıcaklık, basınç ve konsantrasyon gibi ortam değişkenlerinin ürün dağılımı ve verimi üzerine etkileri araştırılmış, piridin ve metil piridinler için ideal reaksiyon koşulları oluşturulmaya çalışılmıştır. Abstract In this thesis, synthesis of industrially important value added products from glycerine has been investigated under pyrolytic conditions in the presence of different catalysts and additives. In the first step, reactions of glycerine under pyrolytic conditions have been studied in detail. Acrolein and/or acetaldehyde were successfully synthesised from these reactions with or without acidic catalysts. In the second step, possible reactions of acrolein with ammonia was investigated under high temperature conversion conditions of glycerol to acrolein. It has been shown that valuable heterocyclic chemicals such as pyridine, methylpyridines and pyrazines can be successfully produced by these reactions. The effect of catalyst type, temperature, pressure and concentration on the product ratio and yield have been investigated in detail and optimal conditions were defined for the synthesis of pyridine and methylpyridines.