Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: GÜL AYYILDIZ
Danışman: AHMET EMRE YAPRAK
Özet:Bu çalışma ile İç Anadolu endemikleri olan Aethionema turcica, Astragalus beypazaricus ve Campanula damboldtiana türleri için ilk defa ISSR parmak izi metodu kullanılarak türlerin genetik çeşitliliği ortaya konmuştur. Çalışılan türler tehdit altında, dar yayılışlı, parçalanmış küçük populasyonlara sahip edafik endemik bitkilerdir. Ayrıca sadece marnlı ve jipsli topraklarda yetiştiklerinden özel habitat gereksinimleri vardır. Arazi çalışmaları 2016-2018 yılları vejetasyon dönemlerinde gerçekleştirilmiştir. Yapılan arazi çalışmaları sonucunda türlerin yayılış gösterdiği lokaliteler, populasyon büyüklükleri, birey sayıları ve tehdit unsurları tespit edilmiştir. Her bir lokaliteden toprak örnekleri alınmış ve pH, EC, Jips, Bünye, CaCO3 parametrelerini içeren fiziksel ve kimyasal analizleri yaptırılmıştır. Ayrıca türlerin yayılış gösterdiği lokalitelere ait elde edilen iklim verileriyle biyoiklimsel yorumlamalar yapılmıştır. Populasyonların birey sayıları göz önünde bulundurularak uygun sayıda taze yaprak örnekleri toplanmıştır. Bu yaprak örneklerinin DNA'sı izole edilmiş ve "ISSR-PZR" metoduyla bireylerin bant desenleri çıkarılmıştır. Populasyon içi ve populasyonlar arası genetik çeşitliliği değerlendirmek amacıyla, gözlenen allel sayısı (Na), etkili allel sayısı (Ne), Nei'nin gen çeşitliliği (H), Shannon bilgi indeksi (I), polimorfik lokus yüzdesi (PLY), polimorfik lokus sayısı (PLS), özgül bant sayıları gibi parametreler POPGENE ve GenAlEx programları kullanılarak, populasyon ve tür düzeyinde hesap edilmiştir. Uygun istatistiki analizlerle (UPGMA, PCoA, AMOVA, MANTEL) populasyonlar ve bireyler arası genetik mesafe, populasyonların moleküler varyans analizi, populasyonlar arasındaki genetik ve coğrafik uzaklık korelasyonu belirlenmiştir. Hedef türlerin tehlike kategorileri IUCN 2012 Kırmızı Liste Sınıfları ve Ölçütleri'ne göre yeniden değerlendirilmiştir.