Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ABDULLAH ATAY
Danışman: ALİ ERSOY KONTACI
Özet:Hukuk kuralları ile temel haklar arasında önemli bir ilişki bulunmaktadır. Nitekim, kişiler bakımından belirli yükümlülükler öngören hukuk kuralları, bu yönüyle onların hak ve özgürlüklerini sınırlandırmaktadır. Yargılama sürecine ilişkin kuralları düzenleyen muhakeme (usûl) hukuku da, temel bir insan hakkı olan adil yargılanma hakkı yönünden çeşitli müdahalelerin ortaya çıkmasına sebep olmaktadır. Bireysel başvuru usûlünün bir iç hukuk yolu olarak kabul edilmesiyle, kişilere Anayasada güvence altına alınmış temel hak ve özgürlüklerinden, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi kapsamındaki herhangi birinin kamu gücü tarafından, ihlâl edildiği iddiasıyla Anayasa Mahkemesine başvurma hakkı tanınmıştır. Bu bağlamda, idarî yargılamada geçerli olan bazı usûl kurallarına ilişkin olarak mahkemelerce yapılan yorumların ihlâle sebep olduğu iddiasıyla yapılan pek çok bireysel başvuru da Anayasa Mahkemesi’nce incelenmiştir. Süre, davaya müdahale ve davanın ihbarı, vekâlet ücreti, ehliyet, kesin ve yürütülebilir idarî işlem, harç, bilirkişi ve duruşma konularına ilişkin olarak verilen bireysel başvuru kararlarının, idarî yargı mercileri üzerinde doğrudan ve dolaylı etkileri olmuştur. Doğrudan etki, Anayasa Mahkemesince yapılan yorumların, Danıştay ve diğer idarî yargı organları tarafından ihlâl kararı üzerine yapılan yeniden yargılamalarda; dolaylı etki ise, benzer uyuşmazlıklarda dikkate almasıyla ortaya çıkmıştır. Bu bağlamda çalışmada, öncelikle konunun teorik boyutu açıklanmış; ardından Türk idarî yargı uygulamasında bireysel başvuru kararlarının usûl kurallarının yorumuna mevcut ve muhtemel etkileri yargı kararları incelenmek suretiyle tespit edilmiştir. Böylece, idarî yargıda usûl kurallarının temel haklar perspektifinden ve anayasal olarak nasıl yorumlandığı incelenmiştir.