Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Çince
Öğrenci: FATMA YÜKSEL ÇAMUR
Danışman: MEHMET EMİN ÖZAFŞAR
Özet:Anlatı, insan tecrübesini tasvir etmek üzere kullanılan kadim bir dilsel ifade şekli; anlatıbilim ise bu ifade biçimini analiz etmek için geliştirilen modern bir metodolojidir. Başlangıçta edebî metinleri analiz etme işlevi gören anlatıbilim, anlatının yalnızca hikâye değil, bilginin hikâye edilmiş formu olduğu tespitinden yola çıkarak interdisipliner bir hüviyet kazanmıştır. Bu çalışmada hadis ve anlatı meselesi, hadislerin nasıl bir anlatı olduğu ve hadis anlatısını incelemek için anlatıbilimden nasıl istifade edileceği soruları çerçevesinde ele alınmıştır. İlk bölümde meselenin altyapısını oluşturmak üzere anlatının, bir düşünce biçiminin temsili olması yönüyle hayal gücü ve kültürel bir olgu olması yönüyle sözlü kültür ile ilişkisi incelenmiştir. İkinci bölümde anlatı ve anlatıbilimin temel meseleleri tartışılmış, üçüncü ve dördüncü bölümlerde ise bahsi geçen meseleler hadis bağlamında ele alınmıştır. Bu çerçevede hadis ve anlatı üzerine yazılan sınırlı sayıdaki makale ve tez çalışmalarının yanı sıra, hadislerin tespiti, anlaşılması ve yorumlanması çerçevesinde ortaya konan ve hadis anlatısını ilgilendiren metot önerileri de tartışılmıştır. Son bölümde ise hadis anlatısı kavramı, oluşum süreçleri, yapısal unsurları ve söylemi çerçevesinde örneklerle incelenmiştir. Tespit edebildiğimiz kadarıyla yalnızca Türkçede değil, Arapça ve İngilizce dillerinde de hadis ve anlatıbilim üzerine ilk müstakil doktora tezi olan bu çalışma, yeni bir metodoloji ortaya koymayı değil, konuyla ilgili metodik meseleleri etraflıca tartışmayı ve bundan sonra yapılacak çalışmalar için projeksiyon sunmayı hedeflemektedir. Kendine özel bir anlatı olan hadisi ele almak için anlatıbilim önemli bir yöntem zemini oluştursa da, hadis anlatıbilimi kavramından söz edebilmek için meselenin teorik ve pratik yönlerini ele alan bir dizi çalışmanın gerçekleştirilmesi gerekmektedir. While narrative is a basic linguistic form used for describing human experience, narratology is a modern approach for studying the logic, principles, and practices of narrative representation. Although narratology is emerged for analysing literary texts, after the narrative turn in humanities in 80's it became an interdisciplinary phenomenon whose main concern is storied forms of knowledge instead of stories. In this study, the issue of hadith and narrative is handled in the framework of these two questions: What is the nature of hadith narrative, and how narratology works for analysing hadith narrative. In the first chapter, questions over the three problematic areas are posed as a basis for the main issue, the narrative. Firstly, the concept of imagination is discussed in the framework of narrative as representation of a certain reasoning. Secondly, oral culture is handled within the context of oral narrative. The second chapter is confined to narrative and narratology. Problematics on hadith, narrative and narratology are discussed in the third and fourth chapter. In these chapters, studies about textual analysis and/or reconstruction of hadith are examined besides a limited number of articles and dissertations on hadith and narrative. In the last chapter, the concept of hadith narrative is deeply analysed by its formation process, structural elements and discourse. As the first PhD dissertation on the issue of hadith and narrative, this study aims to engage a thorough discussion of the case and shed a light for forthcoming studies, instead of introduce a new methodology. Although narratology provides a methodological basis for the field of hadith, developing an independent hadith narratology requires a series of studies on hadith, narrative and narratology.