Türkiye'de halk eğitimi merkezlerinde açılan yabancı dil kursları ve kursiyerlerine ilişkin bir çözümleme


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2017

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: NURBEN DOĞAN

Danışman: AHMET YILDIZ

Özet:

Küreselleşen dünyada yabancı dil öğrenmenin önemi artmıştır. Özellikle 1980 sonrası neo-liberal politikalarla hızlanan dışa açılma ve dış ilişkilerdeki gelişmeler sonucu artan küresel ticaret, hızla değişen ve gelişen teknolojilere ayak uydurma isteği, bilişim alanındaki baş döndürücü gelişmeler sonucu doğan kültürel etkileşim, Türkiye'de yabancı dil öğretimine duyulan ihtiyacı daha da önemli kılmıştır. Yabancı dil öğrenmenin zorunlu bir hal aldığı ülkemizde, başta Milli Eğitim Bakanlığına bağlı örgün ve yaygın eğitim kurumları olmak üzere, çeşitli kurum ve kuruluşlarca her yaştan bireye yabancı dil öğretim hizmeti sunulmaktadır. Örgün eğitimin dışına çıkmış ya da örgün eğitimden yararlanmamış yetişkin öğrenenlerin yabancı dil ihtiyaçlarına ise kamusal olarak karşılık veren en kapsamlı kurum halk eğitimi merkezleridir. Bu araştırmada, 2009-2015 yılları arasında ülke genelinde halk eğitimi merkezlerinde 13 farklı dil ve iki farklı sınav türünde açılmış olan yabancı dil kursları ve bu kurslara katılan kursiyerlerin dağılımı incelenmektedir. Araştırmaya kaynak teşkil eden nicel veriler Milli Eğitim Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığından elde edilmiştir. Araştırma verileri incelendiğinde, ülke genelinde sayısı 900'ü geçen halk eğitimi merkezlerinde araştırma kapsamındaki altı yıl toplamında Almanca, Arapça, Boşnakça, Bulgarca, Çince, Fransızca, İngilizce, İspanyolca, İtalyanca, Japonca, Rusça, Yunanca, Yabancılar için Türkçe dillerinde ve "Akademik Personeli YDS'ye Hazırlama", "Kamu Personelini YDS'ye Hazırlama" sınav türlerinde toplamda 72.297 yabancı dil kursu açıldığı ve bu kurslara çoğunluğu kadın 1.646.493 kursiyerin katıldığı tespit edilmiştir. En fazla kurs açılan ve yine en fazla kursiyerin katılım gösterdiği diller sırasıyla İngilizce, Arapça, Almanca ,Yabancılar için Türkçe ve Rusça olmuştur. En az kursun ise "Akademik Personel Yabancı Dil Sınavlarına Hazırlık", "Kamu Personelini Yabancı Dil Sınavlarına Hazırlama" kursları başta olmak üzere Çince, Bulgarca ve Boşnakça dillerinde açıldığı ve yine en az katılımın da bu yabancı dil kurslarında gerçekleştirildiği görülmüştür. Ayrıca araştırma sonucunda, en fazla yabancı dil kursunun ülkenin sosyoekonomik bağlamda gelişmiş olarak kabul edilen benzer bölgelerinde açıldığı ve tüm yabancı dil kurslarına yine en fazla katılımın da yaşları 23-44 (%36.47) ve 15-22 (%36.08) yaş arasında değişen ve geneli lise (genel) mezunu (%36.47) olan kursiyerler tarafından gerçekleştirildiği bilgisine ulaşılmıştır. Anahtar Sözcükler: Yabancı dil, yetişkin eğitimi, yabancı dil kursları, halk eğitimi, Halk Eğitimi Merkezi (HEM) The importance of foreign language learning has increased in the globalizing world. Turkey's need for foreign language teaching has become more important as a result of global trade following international expansion and development of foreign affairs, which accelerated with neo-liberal policies especially after 1980s as well as desire of rapidly changing and developing technologies and stunning developments in IT sector that leads to cultural interaction. In Turkey, where foreign language learning has become compulsory, foreign language teaching services are provided to individuals of all ages by various institutions and organizations, particularly formal and non-formal education institutions under Ministry of National Education. Public education centers are the most comprehensive public institutions that provide services for meeting foreign language needs of adult learners, who fall outside of formal education or could not benefit from formal education. This study probes distribution of foreign language courses and participants, who attend those courses that were run for 13 different languages and two different types of examination in public training centers throughout Turkey between 2009 and 2015. Quantitative data that constitute the basis for this study were obtained from Ministry of National Education Directorate of Strategy Development. The analysis of the data obtained shows that 72.297 foreign language courses were offered and 1.646.49 participant, the majority of whom were women, attended those courses that were offered for German, Arabic, Bosnian, Bulgarian, Chinese, French, English, Spanish, Italian, Japanese, Russian, Greek, and Turkish for foreigners and for courses called "Preparing Academic Personnel for Foreign Language Examination" and "Preparing Civil Servants for Foreign Language Examination" in public education centers, number of which is over 900 throughout Turkey, in 6 years in total within the framework of this study. The most frequently offered and attended language courses were respectively English, Arabic, German, Turkish for foreigners, and Russian. It was found out that the least frequently offered language courses were primarily "Preparing Academic Personnel for Foreign Language Examination", "Preparing Civil Servants for Foreign Language Examination", Chinese, Bulgarian and Bosnian languages. In addition, the lowest attendance was for these foreign language courses. Moreover, the findings of the research indicate that the most foreign language courses were offered in similar regions of Turkey, which are recognized as developed regions in socioeconomic context of Turkey. In terms of attendance, in all these language courses, most of the participants were between 23- 44 (36.47 %) and 15-22(36.08%) years old, and in general most of them (35.9%) were high school (general) graduates. Key words: Foreign language, adult education, foreign language courses, public education, Public Education Centre (PEC).