Türk tarihçiliğinde anadoluculuk düşüncesi

---

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2005

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: FUAT HACISALİĞOĞLU

Danışman: ABDULLAH GÜNDOĞDU

Özet:

Osmanlı Devletinin yıkılışına çare olmak üzere ileri sürülen görüşlerin geçerliliklerini kaybettikleri bir dönemde yeni bir kimlik ve yeni bir siyaset amacıyla ortaya çıkan Anadoluculuk, sınırlı bir toprak milliyetçiliği üzerine inşa edilmiştir. I. Dünya Savaşı döneminde ortaya çıkan Anadoluculuk, Türk Ocaklarındaki Turancılık ve Türkiyecilik tartışmaları sırasında ortaya çıkmıştır. Ocağın faaliyet alanı konusundaki bu tartışma, bir zorunluluk sonucunda doğmuştur. Yüzyılların getirdiği çöküntü artık öze, Anadolu'ya dönmeyi gerekli kılıyordu. Esasen bu daralma, realist bir yaklaşımın ürünüydü. Anadolucu düşünürler arasındaki görüş ayrılıkları, Anadolucu yaklaşımları meydana getirmiştir. Bu düşünüş farklılıkları; Milliyetçi, İslamcı ve Hümanist olarak değerlendirebileceğimiz üç yaklaşımı meydana çıkarmıştır. Birbirinden farklı objeleri kendilerine referans alan bu Anadolucu yaklaşımlar, toprağa dayalı Fransız milliyet anlayışına dayanmaktadır. Milliyetçi ve İslamcı Anadolucular, Türklerin Anadolu'yu fethetmeye başladığı 1071 yılını milli tarihin başlangıcı olarak kabul ederken Hümanist Anadolucular, sentezci bir yaklaşım sergileyerek Anadolu'da var olmuş bütün milletleri tek başlık altında ele almaktadır. Anadoluculuğun tarih anlayışı, içinde bulunulan dönemin siyasi ve sosyal şartlarına göre şekil almıştır. Anadoluculuk, Türk tarihçiliğine farklı bir açılım getirerek, coğrafyaya göre bir tarih anlayışı benimsemiştir.