Türk İş Hukukunda dinlenme süreleri


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ORHUN YILMAZ

Danışman: LEVENT AKIN

Özet:

İş hukukunun gelişim sürecinde çalışma ilişkisinin gereği olarak işçilere birçok hak tanınmıştır. Bahsi geçen haklardan bir tanesi de işçiler için hayati öneme sahip olan dinlenme hakkıdır ve dinlenme hakkının uygulamadaki karşılığı dinlenme süreleridir. Dinlenme hakkı ve süreleri kavramı insanın fizyolojik yapısı gereği sürekli çalışmasının ve bu şekilde sağlığının korunmasının mümkün olmaması gerçeğinin bir sonucu olarak ortaya çıkmıştır. Uluslararası metinlerde de çoğu kez yer verilen dinlenme hakkına Anayasamızın 50. maddesinde de yer verilmiştir. İlgili hükümde "Dinlenmek tüm çalışanların hakkıdır." denilmiş ve ayrıntılar çeşitli kanunlar ile yönetmelikler vasıtasıyla düzenlenmiştir. Dinlenme hakkının amacına ulaşabilmesi için bu düzenlemelerde işçilere periyodik olarak çeşitli dinlenme süreleri kullandırılması zorunlu tutulmuştur. Ara dinlenmesi, hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil günleri, yıllık ücretli izin, süt izni, ebeveynlik izni, hastalık izni gibi birçok hukuki kurum oluşturulmuş ve işverenler bunları işçilere kullandırmakla yükümlü tutulmuştur. Böylece işçilerin sağlıklı ve güvenli bir şekilde çalışabilmelerinin sağlanması, çalışma barışının korunması hedeflenmektedir. İşçinin en temel haklarından birisi olan dinlenme hakkı ve bu hakkın uygulamadaki uzantısı olan dinlenme süreleri çerçevesinde hazırladığımız çalışmamız 3 bölümden oluşmaktadır. Çalışmamızın ilk bölümünde dinlenme hakkı ve süreleri kavramı, bu kavramların hukuki niteliği, önemi ve dünyadaki tarihsel gelişimi ele alınmıştır. Devamında uluslararası hukukta dinlenme hakkı ve süreleri incelenip açıklanmaya çalışılmıştır. İkinci ve son bölümde ise Türk İş Hukuku'nda dinlenme hakkı ve süreleri ele alınmıştır. Bu çerçevede tarihsel gelişim, İş Kanunu düzenlemeleri, Deniz İş Kanunu düzenlemeleri, Basın İş Kanunu düzenlemeleri ile Borçlar Kanunu ve çeşitli yönetmeliklerde yer alan düzenlemeler incelenip, açıklanmaya çalışılmıştır. Çalışmayı tamamladığımız sonuç kısmında ise konuya ilişkin genel değerlendirmelerimize, eleştirilerimize ve temennilerimize yer verilmiştir.