Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2015
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Burcu KARA
Danışman: YASEMİN KEPENEKCİ
Özet:Türkiye’de kadınlar öğretmenlik mesleğinde önemli temsil oranıyla yeralmalarına karşın eğitim örgütlerinde üst düzey yönetsel pozisyonlarda azınlıkstatüsünde kalmaktadırlar. Bu çalışmada öncelikle kadınların üst düzey yönetselpozisyonlara yükselmelerine engel olan ve cam tavan olarak nitelendirilen bireysel,örgütsel ve toplumsal faktörler teorik bir çerçevede incelenmiştir. Kadınlarınyöneticilikte üst basamaklara ulaşmada karşılaştıkları engeller ortaya konularak, buengelleri aşabilmelerine ilişkin öneriler geliştirilmiştir.Nitel olarak desenlendirilen bu araştırmada veriler, maksimum çeşitlilikörneklemesi tekniği ile Niğde İl ve İlçe Milli Eğitim Müdürlüklerinde ve merkezebağlı kamu okullarında görev yapan toplam 31 yönetici ile yüz yüze görüşmeleryapılarak toplanmıştır. Katılımcıların kadınların üst düzey yönetsel pozisyonlarayükselememesine neden olan bireysel, örgütsel ve toplumsal engellere, ayrıca buengelleri aşmaya ilişkin görüşlerini tespit etmek amacıyla görüşme formuhazırlanmış, toplanan veriler içerik analizi yöntemiyle değerlendirilmiştir.Araştırma sonuçlarına göre katılımcıların tamamı, kadınların üst düzey yönetselpozisyonlara yükselmede cam tavan engellerle karşılaştıklarını düşünmektedirler.Hem il ve ilçe yöneticilerinin hem de okul yöneticilerinin, cam tavan engellerinçoğunlukla bireysel faktörlere ilişkin olduğuna inandıkları saptanmıştır. Bireyselfaktörleri sırasıyla örgütsel faktörler ve toplumsal faktörler izlemiştir.Hem il ve ilçe yöneticileri hem de okul yöneticileri cam tavan sendromununbireysel engellerine en çok yöneticiliğe bakış açısının, örgütsel engellerine en çokörgüt kültürü ve politikalarının, toplumsal engellerine en çok mesleki ayrımın nedenolduğuna inanmaktadırlar.İl ve ilçe yöneticileri kadınların üst düzey yönetsel pozisyonlara yükselmedekarşılaştıkları engelleri aşabilmeleri için çoğunlukla kadınlara yönelik (daha talepkârve mücadeleci olmaları gibi) önerilerde bulunurken, okul yöneticileri hem kadınlara(daha talepkâr olmaları, kendilerine güvenmeleri gibi) hem politikacılara (kotauygulaması, mesai saatlerinin esnetilmesi gibi) önerilerde bulunmuşlardır.AbstractAlthough women in Turkey have a place in teaching profession with animportant representation rate, they are in minority status in top-level administrativepositions in educational organizations. In this study, firstly the individual,organizational and social factors, which are called as the “Glass Ceiling Syndrome”preventing women from becoming upper-level administrator positions are examinedin theoretical framework. The obstacles that prevent women from becoming top-leveladministrators are revealed and recommendations on their overcoming theseobstacles have been developed.The study has been designed in the Qualitative Style with the Maximum VarietySampling Technique, and the data have been collected from 31 administrators whowork in National Education Managements and in public schools in Niğde city centerand its districts with face-to-face interviews. An interview form has been prepared todetermine the viewpoints of the participants on individual, organizational and socialobstacles that prevent women from becoming upper-level administrators at top-levelpositions, and the data have been evaluated with the Content Analysis Method.According to the results, all of the participants think that women face the “GlassCeiling Syndrome” in becoming administrators in top-level positions. It has beendetermined that the majority of the administrators both in the city center and in the districts think that the “Glass Ceiling Syndrome” obstacles are mostly self-imposed.Individual factors were followed by organizational factors and social factors,respectively.Administrators and principals who are in the city center and in the districtsbelieve that the viewpoints on administrative positions of women lead to theindividual glass ceiling syndrome; organizational culture and policies lead toorganizational obstacles; and occupational discrimination leads to social obstacles.The administrators in the city center and in the districts make recommendationsthat are mostly directed towards women (like being more enthusiastic, demandingand combative about top-level positions) in order to overcome the obstacles; andschool administrators mostly make recommendations that are directed both towardswomen (like being more enthusiastic and demanding, having self-confidence, etc.),and also to politicians (applying quota, flextime practice at work, etc.).