Gazâlî'nin düşüncesinde Tanrı-ahlak ilişkisi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ZERRİN ÇINAR

Danışman: MEHMET SAİT REÇBER

Özet:

Tez, Gazâlî'nin ahlakın kaynağına ilişkin düşüncelerini ve günümüze değin yapılan İlahi Buyruk Teorisi tartışmaları çerçevesindeki pozisyonunu değerlendirmektedir. Giriş bölümünde ahlakın kaynağına ilişkin yaklaşımlara genel bir çerçevede değinilmiştir. Birinci bölümde Gazâlî'nin ahlak anlayışının metafizik ve epistemik boyutu ele alınmıştır. İkinci bölümde ise Gazâlî'nin Tanrı'nın tabiatı ile ahlakî değer ve yükümlülükler arasında kurduğu ontolojik ve epistemik ilişki benzer düşünceler ve itirazlar ekseninde değerlendirilmeye çalışılmıştır. Son bölümde ise Gazâlî'nin ortaya koyduğu İlahi Buyruk Teorisi türünün tutarlılığı ve rasyonelliği savunulmaya çalışılmıştır. This thesis evaluates the thoughts of al-Ghazali on the origins of morality and his position within the contemporary debate of Divine Command Theory. In the introduction, various approaches on the origins of morality are described in a general way. In the first chapter, the metaphysical and epistemological dimensions of al-Ghazali's moral understanding are depicted. In the second chapter, the ontological and epistemological relation that Ghazali established between God's nature and moral values and obligations is examined annd compared to similar approaches together with the evaluation of various objections. In the conclusion, the consistency and rationality of the Divine Command Theory version as presented by al-Ghazali is somewhat defended.