Lise öğrencilerinin algıladıkları anne baba tutumu, özsaygı ve akademik başarı düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi

---

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2013

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: JİLA SAMADPOURSHAHRAK

Danışman: Metin Pişkin

Özet:

ÖZET

 

Alt ve Üst Sosyo-Ekonomik Düzey Lise Öğrencilerinin Algıladığı Anne-Baba Tutumunun, Özsaygı ve Akademik başarı Düzeylerinin Karşılaştırılması

 

Jila SAMADPOUR SHAHRAK

YÜKSEK Lisans Tezi, Rehberlik ve Psikolojik Danişmanlık Bölümü

Tez Danışmanı: Doç.Dr. Metin PİŞKİN

Ocak-2013

Alt ve üst sosyo- ekonomik düzeyde bulunan lise öğrencilerinin algıladığı anne baba tutumlarının incelendiği bu araştırmada ayrıca, öğrencilerin akademik başarı düzeyleri, özsaygı düzeyleri ve anne-baba stilleri  anne baba eğitim düzeyi ve cinsiyet bakımından karşılaştırılmıştır. Ek olarak öğrencilerin özsaygı düzeyleri ve anne-baba tutumlarının akademik başarı düzeylerini yordama gücü belirlenmiştir. Araştırma 2012-2013 öğretim yılında Ankara ilinde alt sosyo ekonomik duzey ailelerden gelen  200 öğrenci ile üst sosyo ekonomik duzeydeki ailelere mensup 100  lise öğrencisi üzerinde gerçekleştirilmiştir.

Araştırmanın amacı doğrultusunda öğrencilerin özsaygı düzeylerini belirlemek için Pişkin (1996) tarafından Türkçeye uyarlanan Coopersmith Özsaygı Envanteri, algılanan anne baba tutumlarını ölçmek için Ana-Baba Stilleri Ölçeği (Sümer ve Güngör,1999), araştırmada kullanılan kişisel bilgileri elde etmek için ise araştırmacı tarafından oluşturulan Kişisel Bilgi Formu kullanılmış ve aşağıdaki bulgular elde edilmiştir:

1.     Alt SED’a ait öğrencilerin anne-red ve baba-red puanları üst SED’e ait öğrencilerin puanlarından anlamlı biçimde daha yüksek bulunmuştur.

2.     Öğrencilerin akademik başarıları değerlendirildiğinde, annelerinin eğitim düzeyi lisans olan öğrencilerin akademik başarıları, annelerinin eğitim düzeyi ilkokul, ortaokul ve lise olan çocuklardan anlamlı biçimde daha yüksek olduğu belirlenmiştir.

3.     Annesi ortaokul ve lise mezunu olan çocukların genel özsaygı düzeyleri, annesi ilkokul mezunu olan öğrencilerin aile özsaygı düzeyleri, annesi lisans eğitimi almış öğrencilerin akademik özsaygı düzeyleri, annesi lisans ve üstü eğitim almış öğrencilerin toplam özsaygı düzeyleri diğer öğrencilerden anlamlı biçimde daha yüksek bulunmuştur.

4.     Annesi ilkokul mezunu olan öğrencilerin anne-kabul düzeyleri annesi lisans mezunu olanlardan yüksek bulunmuştur.

5.     Babaları lisans ya da lisansüstü eğitimli olan öğrencilerin akademik başarıları babaları lise veya daha düşük eğitimli olan öğrencilerin akademik başarı düzeylerinden anlamlı biçimde daha yüksek bulunmuştur.

6.     Babalarının eğitim düzeyi lisans olanların sosyal özsaygı, babalarının eğitim düzeyi lise ve altı olanların aile özsaygı düzeyleri, babaları lise mezunu olan çocukların toplam özsaygı düzeyleri diğer öğrencilerden daha yüksek bulunmuştur.

7.     Anneleri ilkokul mezunu olan öğrencilerin anne-kabul puanları annelerinin eğitim düzeyi lisansüstü olan öğrencilerden anlamlı biçimde daha yüksek;  babaları ilkokul mezunu öğrencilerin puanları babalarının eğitim düzeyi lisansüstü olan öğrencilerden anlamlı biçimde daha yüksek; babalarının eğitim düzeyi ortaokul-lise ve lisansüstü olan öğrencilerin puanları babalarının eğitim düzeyi ilkokul  ve lisans olan öğrencilerin puanlarından anlamlı biçimde daha yüksek olduğu belirlenmiştir.

8.     Ekonomik düzeylerini yüksek ve orta olarak algılayan öğrencilerin akademik başarıları, ekonomik düzeylerini düşük olarak algılayan öğrencilerin akademik başarılarından anlamlı biçimde daha yüksek olduğu belirlenmiştir.Ekonomik durumlarını yüksek olarak algılayan öğrencilerin “sosyal özsaygı” düzeyleri diğer iki gruptan anlamlı bir biçimde daha yüksek olduğu bulunmuştur. Buna karşın ekonomik durumlarını yüksek olarak algılayan öğrencilerin “aile özsaygı” düzeyleri, ekonomik durumlarını düşük olarak algılayan grubun ise toplam özsaygı düzeyinin diğer iki gruptan anlamlı bir biçimde daha düşük olduğu belirlenmiştir.

9.     Özel okulda öğrenim gören öğrencilerin akademik başarı düzeyleri devlet okulunda okuyan öğrencilerin akademik başarılarından daha yüksek bulunmuştur. Ayrıca, özel okulda okuyan öğrencilerin toplam özsaygı puanları, buna karşın devlet okulunda okuyan öğrencilerin aile özsaygı düzeyleri daha yüksek bulunmuştur.

10. Cinsiyet bakımından farklılıklar incelendiğinde, kız ve erkek öğrencilerin akademik başarıları arasında anlamlı bir fark gözlenmezken, sosyal özsaygı, akademik özsaygı ve toplam özsaygı bakımından kızların puanları erkeklerden anlamlı biçimde daha yüksek bulunmuştur.

11. Son olarak araştırmanın bağımsız değişkenlerinin öğrencilerin akademik başarılarının %8’ini yordadığı, akademik özsaygının akademik başarıyı olumlu yönde, buna karşın aile özsaygısının ters yönde yordadığı belirlenmiştir.

 Anahtar Kelimeler:  Özsaygı, Tutum, Anne-Baba Kabul, Anne-Baba Red, Akademik Başarısı.