Anonim şirketlerde fiili yönetim kurulu üyeliği


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2016

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: MUSTAFA AKSOYAK

Danışman: ASUMAN TURANBOY

Özet:

Çalışmamızda anonim şirketlerde fiili yönetim kurulu üyeliği kavramı ele alınmaktadır. Bu çalışma ile kimlerin, hangi şartlar altında fiili yönetim kurulu üyesi olarak nitelendirilebileceği sorusu cevaplandırılmaya çalışılacaktır. Fiili yönetim kurulu üyeleri, herhangi bir seçim veya atanma olmaksızın aslen şekli ya da maddi organların yetkisinde olan kararları alan veya şirket yönetimi ile bizatihi ilgilenen ve böylece şirket yönetimine önemli ölçüde etki eden kişilerdir. Şekli organların organ özelliği ve bu sebeple ortaya çıkan sorumluluğu geçerli şekilde atanması marifetiyle ortaya çıkarken, fiili yönetim kurulu üyelerinin organlara özgü karar alma yetkisini fiilen ele geçirip geçirmediği veya bu görevlere müdahale edip etmediği araştırılmalıdır. Bununla birlikte, fiili yönetim kurulu üyeliği konumunun kabul edilebilmesi için gerek İsviçre Federal Mahkemesi kararları gerekse öğretiye göre 4 ya da 5 şartın gerekli olduğu kabul görmektedir. Bunlar,organa özgü fonksiyon icra etme veya şirket işleri ile uğraşma, organa özgü görevlerin fiilen ele geçirilmiş olması ve şirket iradesine önemli derecede etkide bulunma olarak gösterilebilir. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu' nun 553. maddesi uyarınca yönetim kurulu üyeleri ile birlikte yöneticiler de şirkete, tek tek pay sahiplerine ve alacaklılara karşı oluşan zararlardan sorumludur. İşlevsel organ kavramına göre sadece şeklen yönetim kurulu üyesi olarak seçilen kişiler değil, ayrıca "yönetici" olarak nitelendirilebilecek ve şirket yönetimi ile uğraşan ve organmış gibi hareket eden fiili yönetim kurulu üyeleri de 553. maddede öngörülen sorumluluk rejimine dâhil edilebilir.AbstractIn this study, the concept of "shadow directorship" is analysed. With this analysis, the question of "who –and under which circumstances- can be acknowledged as shadow director" is going to be answered. Shadow directors are the ones who make decisions or take care of management -without any election or appointment- that are under other bodies' authority and therefore significantly influence management of a company. While existence and legal responsibility of formal bodies depends on their valid assignment, for shadow directors, it has to be determined whether they have acquired de-facto decision making authority from bodies or interfere in this tasks. Furthermore, according to Switzerland Federal Court's jurisprudence and doctrine, four or five conditions are required for there to be a shadow director. These can be summarized as follows; functioning like body or taking care of company business, de-facto acquisition of tasks/authorities of body-type work, having significant influence over company's will. Article 553 of Turkish Commercial Code numbered 6102, directors along with the members of board are held responsible to creditors and individual shareholders from loss incurred. According to "operational body" concept, not only formally appointed board members but also the ones -shadow directors- who can be qualified as "director" and act like a body or involve in company administration can be included in Article 533-responsibility system.