Ulus Tarihi Kent Merkezi kültürel peyzaj öğelerinin değişimi ve dönüşümü


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2012

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ALİ KEMAL ARKUN

Danışman: HATİCE İLKDEN TAZEBAY

Özet:

Tarihi alanların sahip olduğu değeri anlamak, değerlendirmek ve korumak açısından kültürel peyzaja ilişkin çalışmalar artmakta ve önem kazanmaktadır. Kültürel peyzaj özelliklerinin araştırılması, değerlendirilmesi ve korunması bu değerlerin geleceğe aktarılmasını sağlayacaktır. Ankara’nın en önemli kültürel peyzaj özelliklerine sahip Ulus Tarihi Kent Merkezi araştırmanın ana materyalini oluşturmaktadır. Ulus Tarihi Kent Merkezi’nin geçmişten günümüze geçirdiği değişim, bu değişimin etkileri, günümüz kullanımının belirlenmesi ve kültürel peyzaj kriterleri kapsamında alanın kültürel peyzaj öğelerinin durumu, değişimi ile dönüşümünün ortaya konulması çalışmanın temel amacıdır. Kültürel peyzaj değerlerinin irdelenebileceği açık, yarı açık ve kapalı mekanlar (tarihi doku ile ilişkili yapılar, yollar, meydanlar, yeşil alanlar ve diğer fiziksel elemanlar) ile mekanın sosyal ve kültürel özellikleri çalışmanın kapsamını oluşturmaktadır. Araştırmada geçmişten günümüze alanla ilgili dokümanlar irdelenmekte ve tarihi haritaların, planların, fotoğrafların, resimlerin ve çizimlerin değerlendirilmesi ve karşılaştırması ile farklı tarihi dönemler boyunca peyzajda meydana gelen değişimler saptanmaktadır. Bu kapsamda alan etütleri gerçekleştirilerek peyzajın mevcut durumu saptanmış ve önceki dönemlerin izleri tanımlanmıştır. Kültürel peyzaj öğelerinin değişim ve dönüşümü ile ilgili bulguların değerlendirilmesi ve öneriler sonuç olarak ortaya konulmuştur.Abstract Researches on cultural landscape is increasing and gaining significance in order to understand, evaluate and protect the values of landscapes. Research, evaluation and protection of cultural landscape features provide this values to be transfered to the future. Ulus Historic City Center which have the most significant cultural landscape features of Ankara is main material of this research. The objective of this study is to research how Ulus Historic City Center is changed from past to present, how much of these are affected by this change, how it is used today and documenting situation, change and transformation of cultural landscape features within cultural landscape criteria. Cultural landscape values which can be examined in open, semi open and closed spaces (structures related to historic pattern, paths, squares, green spaces and other physical components) and besides social and cultural features of spaces is the content of this study. Research included examining all available documentation dating from early settlement of the local area through present day. Historic maps, plans, photographs, pictures and drawings were examined and compared to determine what changes occurred in the landscape throughout different periods of history. Field inspections were conducted to determine the existing features in the landscape and to identify what remnants remained from earlier periods. The conclusion provides a summary of the findings about the change and transformation as well as recommendations for future.