Bilişim kültüründe bilgi güvenliği farkındalığı


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2010

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: İNCİ MART

Danışman: Mehmet Tekerek

Özet:

Hayatımıza hızlı bir şekilde giriş yapan internet ile bilgi ve iletişim çağı başlamış, alışverişten eğitime, devlet yönetiminden bankacılığa kadar birçok alanda yaşam tarzımızı değiştirmiş yeni bir bakış açısı kazandırmıştır. Gelişen ve hızla ilerleyen teknolojide bireylerin teknolojiyi kullanacak yeterli bilgi kapasitesine sahip olması ile bilişim kültürü toplumun her kesimine yayılmıştır. Bireylerin gelişen bilgi ve iletişim teknolojileri ile bilişim kültürüne ne kadar adapte olduklarını ve bu kültürün içinde bilgi güvenliği farkındalıklarını belirlemek amacıyla yürütülen bu çalışma tarama modeli niteliğinde betimsel bir çalışmadır.Araştırmanın örneklemini 2010-2012 yılları arasında Türkiye'nin çeşitli illerinde yaşayan farklı meslek gruplarından (sağlık personeli, avukat, mühendis ve öğretmen) 501 birey oluşturmaktadır.?Bilişim Kültüründe Bilgi Güvenliği Anketi?nin geliştirilmesinde öncelikle katılımcılarla görüşülerek bir ön çalışma yapılmış ve daha sonra literatür taraması yapılarak 80 sorudan oluşan bir anket soru havuzu oluşturulmuştur. Açık, anlaşılır yazılmasına dikkat edilen ve uzman görüşüne sunulan ankette, 19 maddenin çıkartılmasına, 61 maddenin ise anketin ön uygulama formunda yer almasına karar verilmiştir. 61 soruluk anket ile 46 katılımcıya pilot uygulama yapılmıştır. Yapılan pilot uygulamanın analizleri sonucunda anketin güvenirlik katsayı (Cronbach Alpha )değerleri ?Bilgi Güvenliği Farkındalığı Belirleme Anketi? için 0,733 ve ?Teknoloji Kullanımı Belirleme Anketi? için 0,821 bulunmuştur. Yapılan analizler sonrasında güvenirliği düşüren 1 soru anketten çıkarılmış ve 3 maddenin de ifadeleri değiştirilerek soru sayısı 60'a düşürülmüş ve son halini almıştır. Buna göre ölçme aracının yeterli düzeyde güvenilir olduğuna karar verilmiştir. Anketin geçerliliği için uzman görüşüne başvurulmuştur. İlgili düzeltmelerden sonra anlam ve cümle yapıları için Türkçe öğretmenleri tarafından da son şeklini alan anket katılımcılara verilmiştir. 501 katılımcıya yapılan uygulamanın analizleri sonucunda anketin güvenirlik katsayı (Cronbach Alpha )değerleri ?Bilgi Güvenliği Farkındalığı Belirleme Anketi? için 0,638 ve ?Teknoloji Kullanımı Belirleme Anketi? için 0,937 bulunmuştur.Çalışma sonucunda elde edilen veriler SPSS paket programı kullanılarak değerlendirilmiştir. Katılımcıların demografik özelliklerine ait verilerin analizinde sıklık ve yüzde değeri kullanılmıştır. Katılımcıların teknoloji kullanımlarının ve bilgi güvenliği farkındalıklarının; cinsiyet, yaş, eğitim durumu ve meslek değişkenlerine göre farklılaşıp farklılaşmadıklarını belirlemek amacıyla bağımsız örneklem t testi ve tek yönlü ANOVA analizi uygulanmıştır. Anlamlı farklılık bulunan grupların tespiti için Scheffe testi kullanılmıştır.Elde edilen verilere dayanılarak ortaya konulan sonuçlar şunlardır;Araştırmanın sonucunda katılımcıların teknoloji kullanımları arasında yaşlarına ve bilgisayar ve internet kullanım sürelerine göre günde hiç/1-2 saat kullananlar ve 45 ve üzeri yaştakiler lehine anlamlı bir farklılık olduğu görülürken; cinsiyetlerine, eğitim durumlarına ve mesleklerine göre anlamlı bir fark olmadığı görülmektedir.-Araştırmanın sonucunda katılımcıların bilgi güvenliği farkındalıkları arasında yaşlarına, cinsiyetlerine ve mesleklerine göre 45 ve üzeri yaştakiler, kadın ve mühendis katılımcılar lehine anlamlı bir farklılık olduğu görülürken; bilgisayar ve internet kullanım sürelerine ve eğitim durumlarına göre anlamlı bir farklılık olmadığı görülmemektedir.-Araştırmanın sonucunda katılımcıların bilişim kültürleri ile bilgi güvenliği farkındalıkları arasında zayıf düzeyde, pozitif ve anlamlı bir ilişki olduğu görülmektedir.