Risk sermayesi yatırım ortaklığı ve rüzgâr enerjisi sektöründeki uygulaması – Türkiye'den örnek bir çalışma


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2015

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ALİ ÇOLAK

Danışman: ERCAN BAYAZITLI

Özet:

Günümüzün gelişmiş ülkeler fosil yakıtlara olan yatırımlarını zamanla güneş ve rüzgâr gibi yenilenebilir enerji kaynaklarına çevirmektedirler. Bunun nedenlerinden en önemlisi bu kaynakların azalmaya başlaması iken diğeri petrol, doğal gaz, kömür benzeri yakıtların çevre kirliliğine yol açmaları ve dolayısıyla yanma sonucu ortaya çıkan gazların atmosfere salınmasıyla sera gazı etkisi yaratarak küresel ısınmanın önemli sebeplerinden biri olarak düşünülmesidir. Ülkemizde elektrik üretiminin büyük bir bölümünün, RES, GES, HES ve diğer kaynaklar yerine doğalgazdan sağlandığı gerçeği ve doğalgazda ise dış ülkelere (özellikle Rusya ve İran) olan bağımlılığımız nedeni ile yenilenebilir enerji kaynaklarının önemi daha da artmaktadır. Bu nedenle de kamu ve özel teşebbüsler yatırımlarını ve sermayelerini yenilenebilir enerji kaynaklarına yönlendirmektedirler. Yenilenebilir enerji kaynaklarının başında da rüzgâr enerji santralleri (RES) ve sektörel açıdan bakıldığında rüzgâr enerjisi sektörü gelmektedir. Dolayısıyla rüzgâr enerjisinin tüm faydaları esas alındığında bu alandaki projelerin hayata geçirilmesi büyük önem arz etmektedir. Bunun için, rüzgâr enerjisi yatırımcılarının finansman gereksinimini karşılayabilecek finansman yöntemlerinin geçerlilik ve süreklilik kazanması gerekmektedir. Bu yöntemlerin başlıcası risk (girişim) sermayesi yatırım ortaklığı yöntemidir. 236 Bu tez çalışmasında, risk sermayesi yatırım ortaklığı yönteminin, bir rüzgâr türbini üreticisine nasıl uygulandığı ve sağladığı faydaların ve zararların neler olduğu konusunda tespitler yapılmaya çalışılmış, rüzgâr enerjisi sektöründeki oyuncuların neden finansman ihtiyacı duydukları açıklanmıştır. Bu çalışmada ayrıca, Türkiye’de risk sermayesi modelinin uygunluğu üzerinde durulmuş ve risk sermayesi yatırım ortaklığı yöntemi ile fonlanmakta olan bir yerli rüzgâr türbini üreticisi üzerine örnek bir çalışma üzerinden bir model oluşturulmaya çalışılmıştır. Bu bağlamda, risk sermayesi yatırım ortaklığı modelinin Türkiye’deki gelişimi ve yükselişinin, yüksek(ileri) teknoloji ürünlerin üretilmesi ve girişimcilik hamlelerinin desteklenmesi açısından büyük önem arz etmekte olduğu gerçeği sonucuna varılmıştır. Bu nedenle, bu tez çalışması ile rüzgâr türbini imalatı gibi ileri teknoloji bir ürün olan ve bazı finansal riskler taşıyan projelere yapılacak olan yatırımların ülke ekonomisine yön vererek büyük katkı sağlayacağı gerçeği ve rüzgâr enerjisi projesinde olduğu gibi dışa bağımlılığı azaltıcı rol oynaması açısından bakıldığında finansal açıdan desteklenmesi gerektiği sonucu çıkartılmıştır. Abstract Today’s developed countries are turning their investments, from fossil fuels, to renewable energy sources, such as solar and wind within the course of time. The most important reason for this is that these resources become lesser and lesser, whereas other problem is that petroleum, natural gas, coal are causing environmental pollution, and thus causing greenhouse effect by means of releasing combustion gases to the atmosphere, and it is thought to be one of the most important reasons for global warming. For Turkey, importance of renewable energy resources is increasing due to our dependence to foreign countries (especially Russia and Iran) in connection with natural gas and due to the fact that most of the power generation is maintained from natural gas instead of wind, solar, hydro and other resources within our country. Therefore, public and private enterprises are starting to invest in renewable energy resources. Leader of the renewable energy resources is wind power plants (RES) and wind energy sector in connection with sectoral perspective. Thus, when all benefits of wind energy are considered, realization of projects within this area is of great importance. For this purpose, financial methods, which might cover the financial needs of the wind energy investors, should gain applicability and sustainability. Primary method for this is venture capital investment trust. 238 In this thesis study, it is tried to be determined how to apply venture capital investment trust method to a wind turbine manufacturer and what are the benefits and losses of this application, and it is explained why players within wind energy sector need finance. In this study, appropriateness of venture capital investment trust model within Turkey is also considered and a model is tried to be established over a sample study about a local wind turbine manufacturer, being funded via venture capital investment trust method. In this respect, it is concluded that development and increase of venture capital model within Turkey are of great importance in connection with manufacturing high-tech products and support of entrepreneurship moves. Thus, it is concluded with this thesis study that investments, to be made to the wind turbine manufacturing like high-tech product projects with some financial risks, should be financially supported in case of being considered in connection with being guide and maintaining huge contributions to the country’s economy as well as having a role on reducing dependency to the foreign countries.