Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: MERAL DEMİR
Danışman: NURİ YEŞİLYURT
Özet:2010 sonu ve 2011 yılı başlarında Arap coğrafyasını etkisi altına alan ve Arap Baharı olarak tanımlanan halk hareketleri bölgenin siyasi yapısını değiştirmiştir. Arap Baharı' nın etkisi altında kalan Libya'da Kaddafi rejimine karşı muhalif hareketlerce düzenlenen protestolar rejim güçleri müdahalesi sonucunda ülke çapında silahlı isyana dönüşmüştür. Taraflar arasında artan çatışma ve şiddet ülkeyi iç savaşa sürüklemiştir. Kaddafi'nin muhaliflere yönelik sert söylemleri ve rejim güçlerinin muhaliflere karşı üstünlük kazanması Libya enerji kaynakları üzerinde önemli menfaatleri bulunan Batılı ülkeler ve ABD için endişe kaynağı olmuştur. Bu nedenle de BM ve NATO üzerinden muhaliflere hava gücü desteğiyle Kaddafi'nin devrilmesi sağlanmıştır. Ülkede bir geçiş süreci yaşanmasının ardından seçime gidilmiştir. Seçimler sonucu ülkede birçok yeni yerel aktör ortaya çıkmış ve her biri farklı farklı motivasyonlarla ülke yönetiminde söz sahibi olma amacı gütmüştür. Özellikle de 2012'de yaşanan seçimler sonrasında çıkarılan kanunlar ülkede siyasi ve ideolojik ayrışmalara yol açmıştır. Yerel aktörler arasındaki artan ayrışmalar 2014 seçimlerinde ciddi kırılmalar yaşatmış ve ülkeyi yeniden bir iç savaşa sokmuştur. Yaşanan kaos ortamı bölgesel terör gruplarının Libya'da etkisini artırmasına neden olmuştur. Günümüze kadar hala devam eden iç savaş insanlık dramı yaratarak düzensiz göçlere sebebiyet vermiştir. Küresel anlamda önem arz eden bu iç savaşta ABD ve Rusya başta olmak üzere küresel güçler, özellikle de Libya petrolüne bağımlı olan ve göç ile istikrarsızlıktan en çok etkilenecek olan Fransa, İtalya ve İngiltere gibi Avrupalı ülkeler ve Türkiye, BAE, Suudi Arabistan, Katar ve Mısır gibi bölgesel ülkeler bir şekilde müdahalede bulunarak vekâlet savaşının tarafları olmuşlardır. Genel olarak değerlendirildiğinde Libya iç savaşı dünya gündeminde önemli konulardan biri olmaktadır, savaşın gidişatı birçok aktörün çıkarlarını etkileyecektir. Bu çalışma, analitik bir yaklaşımla, Libya iç savaşının dünü, bugünü ve geleceği hakkında bir bakış açısı sunmaktadır. Anahtar Sözcükler: Arap Baharı, Libya İç Savaşı, NATO, Dış Aktörler The popular movements defined as Arap Spring ,which influenced the Middle East and Arab geography in late 2011 and early 2011,changed the political structure of region. Protests organized by opposition movements against Kaddafi regime in Libya, turned into a nationwide armed rebellion as a result of suppression by the regime forces. Increased conflict and violence between groups brought the country into a civil war. Kaddafi's harsh rhetoric against the opponents and the regime's superiority over the opponents have been a source of concern by Western countries and the US which have important interests in Libyan energy resources. For this reason, Kaddafi was overthrown with the support of air force to opponents through UN and NATO. After a transition period in the country,elections were held in 2012. As A result of elections, many new local actors emerged in the country and each of them had a different motivation and aimed to have a voice in the country's administration. Especially the laws passed after the elections caused political and ideological seperations in the country. Increasing divergence among local actors caused serious breaks in the 2014 elections and brought the country into a civil war again.The chaos caused regional terrorist groups to increase their influence in Libya. The civil war,which still continues until today, created a human drama and caused irregular migrations. In this civil war, which is of global importance,global powers, particularly US and Russia,European countries dependent on Libyan oil and most affected from migration such as France, Italy and United Kingdom and Turkey,UAE, Saudi Arabia,Qatar and Egypt as regional countries intervened in some way and became parties of proxy war.In general, Libyan civil war is one of the most important issues in the World agenda, as affects interest of many actors. This study provides a perspective on the past, present and future of Libyan civil war with analytical approach. Key Words: Arab Spring, Libyan Civil War, NATO, Foreign Actors