Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2004
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ŞAHVER EGE HİŞMİOĞULLARI
Danışman: ENDER YARSAN
Özet:Türkiye'de Ruhsatlı Bazı Veteriner Antibakteriyel İlaç Spesiyalitelerinin (Aminoglikozidler ve Sülfonamidler) Etken Madde İçerikleri ve Bazı Saklama Şartlarının Bu Düzeylere Etkisi Üzerine Çalışmalar Çalışmanın amacı, piyasada satışa sunulan farklı etkin madde ve formülasyondaki bazı spesiyalitelerin etkin madde düzeylerinin ve bu etkin madde düzeyleri üzerine çeşitli saklama koşullarının etkisinin değerlendirilmesidir. Tez çalışması, piyasadaki çeşitli firmalar tarafından üretilen gentamisin, neomisin, kanamisin, streptomisin, dihidrostreptomisin, sülfadimidin, sülfadiazin, sülfametoksazol ve trimetoprim etkin maddelerini içeren enjektabl, oral toz, oral süspansiyon, oral çözelti ve bolus tarzındaki veteriner spesiyaliteleri üzerinde gerçekleştirilmiştir. Bunun için 11 ayrı spesiyalite kullanılmıştır. Spesiyaliteler, üç farklı koşulda (oda, etüv, buzdolabı) 12 ay süreyle bekletilmiştir. Spesiyalitelerde, çalışmaya başlamadan önce ve 3., 6., 9. ile 12. aylarda antibiyotik miktar tayinleri gerçekleştirilmiştir. Miktar analizlerinde, mikrobiyolojik agar difüzyon yöntemi ile spektrofotometrik yöntemler kullanılmıştır. Analizler sonucu elde edilen veriler, hem rakamsal olarak (% ve grafikte etkin madde miktarı) hem de bozulma kinetiği (0. ve 1. derece) yönünden değerlendirilmiştir. Bozulma kinetiğinin değerlendirilmesinde r, k ve tço esas alınmıştır. Elde edilen sonuçlardan, spesiyalitelerin içinde bulunan etkin madde miktarları ile tespit edilen miktarlar arasında yakın ilişki bulunduğu anlaşılmıştır. Çeşitli saklama koşullarının spesiyaliteler üzerine etkisinin ise, spesiyalite içerisinde bulunan etkin madde çeşidine göre değişkenlik gösterdiği tespit edilmiştir. Etkin madde düzeyi üzerinde en önemli faktörün ortamın ısısı olduğu, etüv koşullarında bekletilen ilaçlardaki bozulmanın oda ve buzdolabı koşullarında bekletilenlerden daha hızlı olmasıyla ortaya çıkmıştır. Buzdolabı ve oda koşullarında bekletilen ilaçlardaki etkin madde kaybı ise, bütün ilaçlar için hemen hemen birbirine yakın bulunmuştur. Kinetik değerlendirmelerden elde edilen sonuçlar da, bu verileri destekler niteliktedir. Zira ilacın raf ömürlerinde, oda ve buzdolabı koşullarında çok önemli bir değişim görülmezken, etüvde bekletilenlerde ise dikkate değer bir kısalma gerçekleşmiştir. Diğer taraftan, spesiyalitelerin üzerinde yazan raf ömürleri ile her üç koşulda saklanan spesiyalitelerin hesaplamalar sonucu bulunan raf ömürleri karşılaştırıldığında, yalnızca tek başına veya trimetoprimle kombine sülfonamid içeren spesiyalitelerde raf ömürleri, her üç ortam için de belirtilen sürelerin üzerinde kalmıştır. Çalışma sonunda elde edilen bulgular, spesiyalitenin bozulması üzerinde öncelikli faktörlerin saklama koşulları ve saklama süresi olduğunu, bununla birlikte spesiyalite içerisindeki etkin maddelerin kimyasal özelliklerinin de bu yönüyle önemli olduğunu ortaya çıkarmıştır.Abstract The investigations on the Active Substances of Some Veterinary Antibacterial Drugs (aminoglycosides and sulfonamides) which are Commercially Registrated in Turkey and the Effects of Some Storage Conditions on Their Active Substances' Levels. The aim of study to determine the active substances of some different commercially available pharmaceuticals as well as to evaluate the effects of some storage conditions on these active substances. The study was performed on the different pharmaceutical forms such as injectable, oral powder, oral suspension, oral solution and bolus that were contained gentamicin, neomycin, kanamycin, streptomycin and dihydrostreptomycin as active substances. 1 1 of separate pharmaceuticals were used. They were stored in different storage conditions (room temperature, incubator and fridge) for 12 months. The analysis for antibiotic quantitation were performed prior to study and on the 3 rd, 6th, 9th and 12th months of study. For this purpose, microbiological agar diffusion and spectrophotometric methods were used. The results evaluated by numbers (percentage and the amount of active substances on the graphs) and degradation kinetics (0 and 1st orders). The evaluations concerning degradation kinetics were based on the values of r2, k and tgo. The data revealed that there were correlations between the active substances of pharmaceuticals and the results of analysis. The effects of different storage conditions on the pharmaceuticals varied depend on the kind of active substances. The most important factor concerning the level of active substance was determined as a environmental temperature due to the pharmaceuticals that were stored in incubator showed faster deterioration. The loss of active substances in the pharmaceuticals that were stored in fridge and room temperature found closer. The kinetic evaluations supported these data as well. However, the shelf life of pharmaceuticals that were stored in incubator showed a significant shortage, while the ones, stored in room temperature and fridge showed no significant changes. On the other hand, the comparison between the stated shelf lifes of pharmaceuticals and the shelf lifes, calculated at the end of study regarding 3 different environment revealed that only sulfonamides and its combinations with trimethoprim stayed above the stated limits. Overall, the results obtained from the study proved that the primary factors respect to degradation of pharmaceuticals, are storage conditions and storage times, in addition, the chemical properties of active substances could be blamed as well.