Örgüt kültürünün örgütsel bağlılık üzerindeki etkisinde yetenek yönetiminin aracılık rolünün incelenmesi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: EVREN DİNÇER

Danışman: NÜKHET MÜGE KART

Özet:

İnsan kaynakları, diğer üretim faktörlerine göre açıkça daha stratejik bir nitelik taşımaktadır. Özellikle günümüz iş dünyasında, teknoloji/bilgi kaynakları, doğal kaynaklar, finansal kaynaklar ve girişimciliğin etkinliği, insan kaynaklarının yetkinliğine yüksek düzeyde bağlıdır. Öte yandan, işletmenin nesilden nesile aktarılan ve paylaşılan ortak değerleri olan örgüt kültürü de örgütlerin varlıklarını sürdürebilmeleri ve rekabet edebilmelerinin temel unsuru niteliğindedir. Köklü ve güçlü bir örgüt kültürüne sahip işletmeler, çalışanlar tarafından benimsenmekte ve içselleştirilmektedir. Alanyazında çalışanların örgütsel bağlılığı ile örgüt kültürü arasındaki ilişki üzerine odaklanan birçok çalışma bulunmaktadır. Çalışanların örgütsel bağlılığını artıracak ve örgüt kültürünü güçlendirecek politikaların geliştirilmesi açısından yetenek yönetimi konusu, insan kaynakları yönetimi alanında özel bir ilgiyi haketmektedir. Yetenekli çalışanlar istihdam eden, çalışanlarının yeteneklerini geliştirmelerine imkân sağlayan ve onların sahip oldukları yetenekleri kullanmalarına fırsat veren işletmelerin rekabet üstünlüğü sağlayacakları öngörülmektedir. Bu çalışmanın temel amacı, örgüt kültürünün örgütsel bağlılık üzerine etkisinde yetenek yönetiminin aracılık rolünün incelenmesi olarak ifade edilebilir. Bu çerçevede oluşturulan araştırma modeline uygun olarak geliştirilen araştırma sorularını ve hipotezlerini test etmek üzere Adana, Konya, Kırşehir ve Bursa illerinde faaliyet gösteren otomotiv yan sanayi üretim işletmelerinden kolayda örneklem yöntemi ile veri toplanmıştır (n=715). Veri toplama araçları olarak, örgüt kültürü eksojen değişkeni için örgüt kültürü boyutlarını değerlendirmek için Denison ve Mishra (1995) tarafından önerilen ve Yahyagil (2004) tarafından Türkçeye uyarlanan ölçek, yetenek yönetimi aracı değişkeni için, yetenek yönetimi uygulamaları algılarını ölçümlemek üzere Fegley (2006) tarafından geliştirilen ve Bahadınlı (2012) tarafından Türkçeye kazandırılan ölçek, örgütsel bağlılık endojen değişkeni için de Meyer, Allen ve Smith (1993) tarafından oluşturulan ve Wasti (2000) tarafından Türkçeye adapte edilen “Örgütsel Bağlılık Ölçeği” kullanılmıştır. Demografik verilerin frekans ve yüzde dağılımları SPSS programı ile analiz edilmiştir. Ölçeklerin güvenilirlik ve geçerlilikleri ile hipotez testleri için Kısmi En Küçük Kareler Yapısal Eşitlik Modeli (KEKK-YEM) tercih edilmiş ve bunun için SmartPLS3 yazılımı kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda, ölçeklerin güvenilir ve geçerli olduğu, örgüt kültürünün örgütsel bağlılığı artırdığı ve bu ilişki üzerinde ise yetenek yönetiminin aracı etkiye sahip olduğu tespit edilmiştir.