Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Spor Eğitimi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: SEYİT KARABURÇAK
Danışman: Nevin Gündüz
Özet:
Fiziksel Aktivite Destekli
Psiko Eğitim Programının Özel Yetenekli Öğrencilerin Öz yeterlik, Motivasyon,
Sosyal Duygusal İyi Oluş ve Fiziksel Aktivite Düzeylerine Etkisinin İncelenmesi
Özellikle 2020 yılının başından bu yana tüm dünyadaki yaşamı
etkileyen salgın nedeniyle daha önce bilinen ancak önemi giderek artan
konulardan biri de fiziksel aktivite olmuştur. En temel anlamıyla organizmanın
tüm hareketlerini içeren fiziksel aktivite; kişinin sosyal, duygusal, fizyolojik, ruhsal açıdan
gelişimi ve değişimine katkı
sağlamaktadır. Özellikle akranlarından asenkron olarak gelişim gösteren özel
yetenekli bireylerin özel yetenek alanlarının bu süreçte yeterince
desteklenememesi bu bireylerde yaşanan sorunların da artışına neden
olabilmektedir. Özel yetenekli bireyler akranlarından akademik, spor, sanat,
müzik, genel kültür vb. alanlarda yüksek düzey performans sergiler. Bu kapsamda
zenginleştirilmiş, hızlandırılmış ve farklılaştırılmış eğitim programlarına
ihtiyaç duydukları bilinmektedir.
Bu çalışmada fiziksel aktivite destekli psiko eğitim programı
hazırlanarak özel yetenekli öğrencilerin öz yeterlilik, motivasyon ve sosyal
duygusal iyi oluşları ve fiziksel aktivite düzeylerine etkisi incelenmiştir. İki
bölümden oluşan psiko eğitim programı haftada bir gün ve 60 dakika olarak planlanmış
ve toplam 10 oturum-5 hafta olarak uygulanmıştır. Her oturum için programın ilk
bölümü 30 dakika, ilgili bağımlı değişkene uygun önleyici/koruyucu grup
rehberlik etkinliği, ikinci bölüm 30 dakika ise ilgili bağımlı değişkene uygun fiziksel
aktivite etkinliklerinden oluşturulmuştur. Fiziksel
aktivite destekli psiko eğitim programı 6. Sınıfa devam eden özel yetenekli 28
öğrenciden oluşan deney grubuyla yürütülmüş, program etkililiğinin
karşılaştırılması için 20 kişilik kontrol grubu oluşturulmuştur. Yarı deneysel
desen çerçevesinde gruplara ön test ve son test uygulanmış, ayrıca FİZPEP
uygulamasının bitiminden 4 hafta sonra deney grubuna izleme testi
uygulanmıştır. Çalışmada; Çocuklar için öz-yeterlik ölçeği, Harter iç-dış motivasyon
ölçeği, Çocuklar İçin Duygusal ve Psikolojik İyi Oluş Ölçeği ve İlköğretim
Öğrencileri İçin Fiziksel Aktivite Soru Formu ölçme araçları uygulanmıştır.
Araştırmanın
bulgularına bakıldığında; FİZPEP uygulaması sonrasında deney grubunun öz
yeterlik ve sosyal duygusal iyi oluş düzeyleri anlamlı biçimde farklılaşmıştır
(p<.05). Motivasyon puan ortalamaları yükselirken bu artış istatistiksel
olarak anlamlı bulunmamıştır. FİZPEP uygulaması sonrasında fiziksel aktivite
puan ortalamalarında anne ve babaların eğitim durumuna göre istatistiksel olarak anlamlı fark
bulunmuştur. Alanda çalışanlara ve gelecek çalışmacılara önerilerde
bulunulmuştur.
Anahtar
Kelimeler: Özel yetenek,
psiko eğitim, öz yeterlik, sosyal duygusal iyi oluş, fiziksel aktivite.