Örten değişen yıldızlarda dönem değişiminin yıldızların fiziksel parametrelerine bağımlılığının araştırılması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2006

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: UĞURCAN SAĞIR

Danışman: BİROL GÜROL

Özet:

Bu çalışmada toplam 654 örten değişen sistemin O-C değişimleri 5 ayrı gruptasınıflandırılmış ve sistemlere ilişkin literatürden toplanan fiziksel ve geometrik parametreleriile karşılaştırılmıştır. Dönem değişim grupları O-C eğrilerine bakılarak yapılmış ve kendiiçlerinde alt sınıfların bulunduğu görülmüştür. Bu alt gruplar arasında fiziksel ve geometrikparametreler bakımından farklılıkların bulunup bulunmadığı ayrıca incelenmiştir. Oluşturulanbazı gruplar için fiziksel ve geometrik parametreler bakımından çok kesin sınırlarınbulunduğu görülmüştür; örn. tayf türü, yörünge dönemi, bileşen yıldızların yüzeypotansiyelleri, galaktik koordinatları gibi. En önemli sonuçlardan birisi, büyük genlikli dönemdeğişimi görülen sistemlerde, bileşen yıldızlardan birinin etrafında disk yapısınınbulunduğudur. Bir diğer önemli sonuç ise dikkate alınan sistemlerin büyük çoğunluğununherhangi bir türde dönem değişimi gösterdiğidir. Dönem değişimi göstermeyen sistemlerinsayısının az olması, dönem değişiminin olağan olduğunun göstergesidir.AbstractIn this study, The O-C variations of 654 eclipsing binaries in 5 different groups are classifiedand compared by the physical and geometrical parameters obtained from literature. Periodicvariation groups are obtained by seeing O-C curves it is seen that there are subgroups. Also, itis inspect whether there are physical or geometrical parameter differences between thesesubgroups. For some obtained groups, it is observed that there are certain differences from thepoint of view physical and geometrical parameters e.g. spectral type, orbital period, surfacepotansiels of components and galactic coordinates. The most important result is came fromthe large amplitude O-C variations which the O-C variations mostly drived by the disc locatedaround the components of the system. The other important conclusion was that the importantportion of the systems is showing any type of period variation, the systems that showing noperiod variations are in minority with respect to the total system analysed in this study