HD 196821 yıldızının atmosferik bollukları


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2017

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: KÜBRAÖZGE ÜNAL

Danışman: ŞEYMA ÇALIŞKAN TÜRKSOY

Özet:

HD 196821 yıldızının 3800- 7500 Å dalgaboyu aralığındaki yüksek çözünürlüğe sahip (R~40 000) tayfları TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi’nde bulunan 1.50 metrelik RTT150 teleskobuna bağlı Coude Echelle tayfçekeri kullanılarak elde edildi. Yıldıza ilişkin atmosfer modelleri ATLAS9 ve ATLAS12 ile üretildi. Yıldızın atmosfer parametreleri olan etkin sıcaklık ve yüzey çekim ivmesi, gözlemsel ve kuramsal H çizgi profilleri karşılaştırılarak belirlendi. Buna göre yıldızın etkin sıcaklığı 10600 K ve yüzey çekim ivmesi 3.60 dır. Mikrotürbülans hızı belirlemede, yıldızın tayfında gözlenen Fe II çizgilerinin eşdeğer genişlikleri ile bu eşdeğer genişliklerden ölçülen bollukların eğiminin sıfır olması durumu gözönüne alındı ve 0 kms-1 olarak bulundu. Ayrıca yıldızın [Fe/H] değeri 0.16 dex olarak elde edildi. HD 196821 yıldıznın ayrıntılı kimyasal bolluk analizi sonucunda O, Mg, P, S, Sc, Cr, Ti, Mn, Fe, Sr, Y, Yb ve Hg olmak üzere 13 elemente dair bolluklar elde edildi. Buna göre O, Mg ve S Güneş’e kıyasla yıldızda daha az iken, Ti ve Cr daha fazladır. Nadir toprak elementlerinden Y ve Yb Güneş’e kıyasla yıldızda aşırı boldur. Hg elementine ilişkin çizgilerin yıldızın tayfında gözlenmesi, dahası [Hg/H]=5 ve [Mn/H]=2 olması, onun kimyasal tuhaf bir Civa-Mangan yıldızı olduğunu düşündürmektedir. Ayrıca bu çalışmada, HD 196821’in kütlesi ve yaşı, yıldız evrim modelleri ve eş yaş eğrileri kullanılarak M⊙ = 3.40  0.10 ve 280  25 Myr olarak öngörüldü. AbstractThe high resolution (R~40 000) spectrum of HD 196821, spanning a wavelength range from 3800 to 7500 Å, was obtained with Coude Echelle spectrograph mounted on the 1.5-m RTT 150 telescope at the TÜBİTAK National Observatory. ATLAS9 and ATLAS12 model atmosphere codes were used in the study. The atmospheric parameters effective temperature and surface gravity were determined by a fitting between observed and synthetic Hβ line profiles. Accordingly, the effective temperature of the star is 10600 K and the surface gravity is 3.60. In determining the microturbulent velocity, the equivalent widths of the Fe II lines observed in the star spectrum and the slope of the abundances measured from these equivalent widths were taken into account and found to be 0 kms-1. The star’s [Fe/H] value was also found to be 0.16 dex. The detailed chemical abundance analysis of HD 196821 star obtained abundance of 13 elements including O, Mg, P, S, Sc, Cr, Ti, Mn, Fe, Sr, Y, Yb and Hg. According to this, while O, Mg and S are low in the star compared to the Sun, Ti and Cr are high. The rare earth elements Y and Yb are overabundant in the star compared to the Sun. The existence of lines of Hg in the star's spectrum and its [Hg/H]=5 and [Mn/H]=2 values suggest that it is a chemically peculiar Mercury-Manganese star. The mass and age of HD 196821 were predicted from the evolutionary tracks and iscohrones, as M⊙=3.40±0.10 and 280±25 Myr.