Prenatal dörtlü tarama testinde down sendromu riski eşik değerin üstünde çıkan gebelerin serumlarında oksidan/antioksidan durumun araştırılması


Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2012

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: OĞUZ HAN EDEBAL

Danışman: ERDİNÇ DEVRİM

Özet:

Down Sendromu (DS) insanlarda 21. kromozomun triploidisi, translokasyonu veya mozaisizmi sonucunda gelişen genetik temelli ve çok etkenli bir sağlık ve toplum sorunudur. DS'ye prenatal tanı konulabilmektedir ve invaziv tanısal testlerin uygulanacağı riskli popülasyonun belirlenmesi için prenatal tarama testleri uygulanmaktadır. Bunlar arasında dörtlü test, ikinci trimester gebeliklerinde en yaygın olarak uygulanan testlerdendir. Gebelikte maternal oksidatif stres artışının preeklampsi, gestasyonel diyabet, düşük doğum ağırlığı, intrauterin gelişme geriliği gibi çeşitli durumlarla birliktelikleri daha önce gösterilmiştir, fakat yüksek fetal DS riski taşıyan gebeliklerde maternal oksidatif stres ve antioksidan sistem hakkında yeterince bilgi elde edilememiştir. Bu araştırmada DS riski eşik değerin üstünde olan gebelerin serumlarında oksidan/antioksidan durumun ortaya konması amaçlanmıştır. Bu amaçla, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi İbni Sina Araştırma ve Uygulama Hastanesi Merkez Laboratuvarında dörtlü testi çalışılmış gebeler arasında DS riski eşik değerin üstünde bulunmuş 30 gebe (çalışma grubu), DS riski eşik değerin altında olan ve yaş, vücut ağırlığı ve gebelik haftası bakımından 30 kişilik kontrol grubuyla eşleştirilmiştir. Tüm gebelerin serumlarında malondialdehit (MDA) düzeyi, ksantin oksidaz (KO) aktivitesi, glutatyon peroksidaz (GSH?PO) aktivitesi ve enzimatik olmayan süperoksit radikali temizleyici aktivite (NSSA) spektrofotometrik yöntemlerle belirlenmiştir. İstatistiksel değerlendirmede Mann?Whitney U testi ve Spearman korelasyon analizi kullanılmıştır. P<0,05 istatistiksel olarak anlamlı kabul edilmiştir. Araştırmanın bulgularına göre çalışma grubunda NSSA, kontrol grubuyla karşılaştırıldığında belirgin olarak azalmıştır (p=0,006). Her iki grup arasında MDA düzeyleri, KO ve GSH?PO aktiviteleri bakımından anlamlı bir farklılık gözlenmemiştir (p>0,05). Her iki grup birlikte ele alındığında, MDA düzeyinin ve KO enzim aktivitesinin gebelik haftası ilerledikçe artma eğiliminde olduğu belirlenmiştir (sırasıyla p<0,001 ve p=0,007). Sonuç olarak, kontrol grubuna kıyasla DS riski eşik değerin üzerinde bulunan gebelerin serumlarında enzimatik olmayan antioksidan kapasitede önemli bir azalma meydana gelmekte, fakat bu duruma lipit peroksidasyonu eşlik etmemektedir. İkinci trimesterde oksidatif stres belirteçleri giderek artma eğilimi göstermektedir. Bu sonuçlara göre, gebelik sürecinde doğal besinsel antioksidan desteği sağlanması yararlı bir yaklaşım olabilir.Abstract Down Syndrome (DS) is a genetic?based multifactorial health and society problem caused by the triploidy, translocation or mosaisicm of chromosome 21 in humans. DS can be prenatally diagnosed and several screening tests are used to identify the risky population before carrying out invasive diagnostic procedures. Quadruple test is one of the most commonly used screening options in second trimester. The association between increased maternal oxidative stress in pregnancy and some gestational complications and events such as preeclampsia, gestational diabetes, intrauterine growth retardation and low birth weight are well documented, however adequate information could not be obtained about oxidative stress and antioxidant system in pregnancies at a high risk of carrying a DS?affected fetus. In this study, it has been aimed to establish oxidant/antioxidant status in sera from pregnant above threshold for DS risk in this research. For this purpose, 30 pregnant that were above threshold for DS risk (study group) were chosen from pregnant whose quadruple tests were studied at Ankara University Faculty of Medicine İbni Sina Research and Practice Hospital Central Laboratory and have been matched for age, body weight and gestational weight with a control group consisting of 30 pregnant who were below threshold for DS risk. Malondialdehyde (MDA) levels, xanthine oxidase (XO) and glutathione peroxidase (GSH?Px) enzyme activities and non?enzymatic superoxide radical scavenger activity (NSSA) were detected in sera of all pregnant. Mann?Whitney U and Spearman correlation tests were used for the statistical analysis. Values of p lower than 0.05 were considered statistically significant. It was found that NSSA was markedly decreased in the study group as compared to that of the control group (p=0.006). There was no statistically significant difference between two groups regarding to MDA levels, XO and GSH?Px activities (p>0.05). When two groups were handled together, MDA levels and XO enzyme activities had a tendency to increase with gestational week (p<0.001 and p=0.007 respectively). In conclusion, there is a significant decrease in non?enzymatic antioxidant capacity of sera obtained from pregnant that were above threshold for DS risk as compared to the control group. However, this decrease is not accompanied with lipid peroxidation. Oxidative stress biomarkers show a trend of increase in second trimester. In the context of these results, dietary natural antioxidant supplementation might be a useful approach during gestation.