Ev eksenli çalışan kadınlar ve güçlenme stratejileri: İzmir midye dolma işi örneği


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: PINAR ÖZGÜÇ

Danışman: NİLAY KAYA

Özet:

Kadın emeği ataerkillik ve kapitalizm aracılığıyla görünmez ve değersiz kılınarak enformel sektöre sıkıştırılırken ev eksenli çalışma da kadın istihdamında yoğunluk kazanıyor. Ev eksenli çalışmanın yaygın olduğu Türkiye’de bu durumun temelinde klasik ataerki ile birlikte işleyen kapitalist ekonomik sistem yatmaktadır. biçimlerinde yoğunlaştırılmaktadır. Enformel ev eksenli kadın emeğinin yaygın olduğu Türkiye’de bu durumun temel nedeni güçlü olan klasik ataerkil yapıyla eklemlenerek kârlılık oranlarını arttırmaya yönelik politika izleyen kapitalist yaklaşımdır. Bu çalışmada İzmir Kadifekale periferisinde yaşayan ve ev eksenli olarak midye dolma işinde çalışan Kürt kadınlarının içinde yer aldıkları ilişkiler ağı çerçevesinde, gelir getirici bu işin kendi öznellikleri inşasındaki güçlendirici etkisi anlaşılmaya çalışılmıştır. Özel – kamusal alan karşıtlığında kadın bedeninin, emeğinin, cinselliğinin denetim altına alınışının tarihine işaret ederken ev eksenli olarak midye dolma işinde çalışan Kürt kadınlarının kendi öznelliklerinin inşasına alan açabilmek için belirli stratejiler geliştirdikleri, müzakereler yürüttükleri, ataerkil çatışmaya ilişkin belirli dengeleri gözettikleri, “yapabilirliklerini” keşfettikleri ve bir dayanışma ağı içerisinde güçlendikleri gözlenmiştir. Bu nedenle ev eksenli çalışma yalnızca bir sömürü ilişkisine işaret etmez, gelir getirici yanı ve birlikte çalışma deneyimi ile kadınlara kendi kamusallıklarını genişlettikleri, güçlendikleri bir alan da açmaktadır.