ÇİN'DE TİYATRO GELENEĞİ: PEKİN OPERASI VE KADIN


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: GÜLŞAH YILMAZ

Danışman: GONCA ÜNAL CHIANG

Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu

Özet:

Tarih boyunca Kadim Çin medeniyeti gerek kültürel gerekse edebi açılardan birçok önemli olaya ve gelişmelere ev sahipliği yapmıştır. Türkçe karşılığı Pekin Operası olan Jingju de, Çin'de tiyatro alanında ortaya çıkan önemli kültürel değerlerden biridir. Dini ritüellerle ortaya çıktığı düşünülen Çin tiyatrosu, zamanla hükümdarların da saraylarında eğlence kaynakları olmuştur. Daha sonra saraylara, çayevlerine ve sokaklara taşınan tiyatro, eğlence ve eğitim amaçlı icra edilmeye devam etmiştir. Çin toplumu ataerkil bir aile düzenini benimsemiş̧ olmasına rağmen, başlangıcından bu yana tiyatro sahnesinde 'kadın' oyuncuları görebilmek mümkündür. Ancak bazen de kadının sahnede yer alması yasaklanmış̧; bu durumda erkek oyuncular kadın kimliklerine bürünerek sahne almışlardır. Bunun en güzel ve başarılı örneği; Mei Lanfang'dır. Mei Lanfang, başarılı performanslarıyla Avrupa, Amerika ve Rusya'da da adından bahsettirmiş̧; bu ülkelerdeki tiyatro sanatçılarıyla bir araya gelmiş̧ ve onları etkilemiştir. Bu tez çalışması Çin tiyatrosunun tarihi gelişim sürecindeki cinsiyet kavramlarına, erkek oyuncuların kadın kılığına girerek performanslarını icra etmelerinin nedenlerine ve bu durumun toplum yaşamını ve özel hayatı nasıl etkilediğine odaklanır. Çalışmada, özellikle de 'kadın' oyuncuların tiyatro sahnesindeki duruşu, yeri ve önemi detaylı bir şekilde araştırılmıştır. Throughout history, ancient Chinese civilization has hosted many important events and developments in both cultural and literary areas. Jingju, also known as the Peking Opera, is one of the most important cultural values in the field of theater in China. The Chinese theater, which was thought to have emerged by religious rituals, was a source of entertainment in the palaces of the emperors over time. Later, the theater which was carried to the teahouse and streets, continued to be performed with the aim of entertainment and education. Although Chinese society has adopted a patriarchal family order, it is possible to see female actors in the theater scene since its inception. Sometimes, however 'women' were forbidden to take part in the scene; in this case, male actors took on the stage of women's identity. The most beautiful and successful example of that is Mei Lanfang. He has made a name for itself in Europe, America and Russia with his successful performances. He met and influenced theater artists in these countries. This study mainly focuses on the gender concepts, cross-dressing of men and how it affected the society and special life in the historical development of Chinese theater. In the study, the position, place and importance of female actors on the theater stage have been analyzed in detail.